Hvenær hættum við að nota brjóstmæður? 

Brjóstmæður voru ákaflega vinsælar á 16. öld í Evrópu. Í Frakklandi fengu nær öll börn mjólk frá brjóstmæðrum en afleiðingarnar voru hörmulegar: Sprenging varð í dauða ungra barna.

BIRT: 10/07/2022

LESTÍMI:

2 mínútur

Sú hefð að nota brjóstmæður er vel þekkt allt frá því í fornöld; sem dæmi voru brjóstmæður algengar í Rómarveldi þar sem velmegandi fjölskyldur voru jafnan með eina slíka meðal þræla sinna sem gáfu ungbörnum fjölskyldunnar brjóstamjólk. 

 

Fátækir Rómverjar sem höfðu ekki efni á varanlegum brjóstmæðrum, gátu farið til Columna Lactaria (mjólkursúlunnar), súlu á markaðstorginu Forum Holitorum (grænmetistorgið) í Róm, þar sem leigja mátti brjóstmóður. Allra helst átti brjóstmóðirin að vera grísk. Rómverjar voru sannfærðir um að barnið meðtæki tungumál brjóstmóðurinnar með mjólkinni og mundi þá tala reiprennandi grísku síðar meir. 

Notkun brjóstamæðra var sérstaklega útbreidd á 18. öld þegar margar mæður þurftu að vinna til að framfleyta fjölskyldunni.

Brjóstamjólk í stað brjóstgjafar

Notkun brjóstmæðra varð afar vinsæl í Evrópu á 18. öld. Þá fóru margar mæður með börn sín til brjóstmæðra sem önnuðust börnin stundum í nokkra mánuði, til að geta sjálfar farið að vinna. Þessi hefð varð afar útbreidd í Frakklandi, þar sem úttekt frá árinu 1780 sýnir að einungis 1.000 af þeim 21.000 börnum sem fæddust í París fengu brjóstamjólk frá eigin móður.

 

Ein afleiðing af þessu var að barnadauði jókst verulega því mun fleiri börn voru afskipt eða vannærð hjá brjóstmæðrum sínum. Árið 1769 var sérstök stofnun sett á laggirnar og hafði það verkefni að tryggja áreiðanleika brjóstmæðra. Það fól í sér að siðferði, líkamlegt ástand og fjölskylduaðstæður brjóstmæðra var kannað og auk þess stærð brjóstanna og form geirvartanna.

 

Brjóstmæðrum fækkaði síðan ört á síðari hluta 19. aldar þegar nokkrar gerðir mjólkurdufts komu á markað. 

BIRT: 10/07/2022

HÖFUNDUR: Emrah Sütcü

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: © The Metropolitan Museum of Art

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is