Lifandi Saga

Hver var fyrsti stútur undir stýri?

Aðfaranótt hinn 10. september 1897 vöknuðu Lundúnabúar upp við háværan skell. Bíl hafði verið ekið út af veginum og ökumaðurinn átti eftir að komast á spjöld sögunnar.

BIRT: 30/06/2023

Leigubílstjórinn George Smith hlaut þann vafasama heiður að vera fyrstur allra tekinn fyrir akstur undir áhrifum áfengis. Þetta gerðist 10. september árið 1897 þegar George missti stjórn á bifreið sinni og keyrði á hús í London með þeim afleiðingum að vatnsrör sprakk.

 

Þegar hinn 25 ára gamli George Smith steig út úr bílnum sást að hann var greinilega ölvaður. Maðurinn var handtekinn og færður til næstu lögreglustöðvar.

 

Samkvæmt breskum lögum frá árinu 1872 var bannað að stjórna nokkrum „vagni eða gufuvél“ undir áhrifum áfengis. Þegar þarna var komið sögu var enn ekki búið að finna upp áfengismælinn og fyrir vikið gat lögreglan ekki úrskurðað um áfengismagn í blóði Georges.

 

Maðurinn viðurkenndi hins vegar skömmu síðar að hann hefði fengið sér „tvo eða þrjá bjóra“ og lögreglan sleppti honum lausum gegn því að greiða sekt sem nam 25 skildingum sem samsvarar rúmlega sex þúsund krónum á núvirði.

Áreiðanlegur og hentugur áfengismælir leit dagsins ljós á 6. áratug 20. aldar og eftir það gat lögreglan slegið því föstu hvort ökumenn væru undir áhrifum áfengis eður ei.

New York bannaði fyrst ölvunarakstur

Árið 1910 voru samþykkt lög í New York sem bönnuðu ökumönnum að setjast undir stýri væru þeir ölvaðir. Lögregluþjónar borgarinnar áttu hins vegar í mesta basli með að framfylgja lögunum en árið 1936 reyndi vísindamaður nokkur að koma vörðum laganna til aðstoðar. Prófessorinn Rolla Harger fékk einkaleyfi fyrir svokölluðum „Drunkometer“ þetta ár en um var að ræða búnað sem leitt gat í ljós hvort fólk hefði bragðað áfengi.

 

Vélin var hins vegar bæði óhentug og ónákvæm og það var ekki fyrr en 18 árum síðar, þ.e. árið 1954 sem Bandaríkjamaðurinn Robert Borkenstein fann upp fyrsta áfengismælinn sem svipar til þeirra sem notaðir eru í dag.

 

Með mælitæki Borkensteins var unnt að mæla af allnokkurri nákvæmni áfengismagn í loftinu sem við öndum frá okkur. Með þessu litla tæki var lögreglan loks fær um að ákvarða hve mikið áfengi ökumenn hefðu innbyrt.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: EMRAH SÜTCÜ

© Library of Congress

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Alheimurinn

Fullt tungl 2024 – Hvenær er tunglið fullt?

Alheimurinn

Fullt tungl 2024 – Hvenær er tunglið fullt?

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

Náttúran

Af hverju eru lauf trjáa með mismunandi lögun?

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Jörðin

Af hverju er ís svona háll?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Jörðin

Af hverju er ís svona háll?

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Náttúran

Jörðin eftir manninn: Svona munu leifar siðmenningar okkar hverfa

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Alheimurinn

Tvíburi Vetrarbrautarinnar finnst í útjaðri alheimsins

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Maðurinn

Úmamí – fimmta frumbragðtegundin

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Rannsókn ein sýnir fram á að þakklæti getur lengt lífið. En hvernig styrkir þú þakklætistilfinninguna?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.