Tækni

Hvernig búa Mentos töflur til goshveri?

Þegar maður setur nokkrar Mentos töflur í sódavatn myndast hár goshver. Hvernig má það vera?

BIRT: 19/09/2022

Mentos losar mikið magn af CO2

Þegar Mentos-töflur eru settar í sódavatn, losnar eldskjótt um mikið magn af CO2-gasi sem fær sódavatnið til að gjósa eins og tilkomumikill goshver. Mentos eykur nefnilega hraðann á því hvernig loftbólur geta myndast í vökvanum.

 

Þegar CO2 sem er uppleyst í sódavatni á að mynda loftbólur, þarf lítil CO2-loftbóla að vinna á öflugri yfirborðsspennu vatnsins. Til að það geti átt sér stað þarf loftbólan helst að myndast á litlum ójöfnum á innra yfirborði ílátsins eða á óhreinindum í vökvanum.

 

Ef það freyðir óvenjulega mikið í bjór eða sódavatni sem hellt er í glas, getur maður gert ráð fyrir að ílátið sé alveg tandurhreint.

Akasíulím dregur úr yfirborðsspennunni

Mentos-tafla inniheldur margvísleg efni sem lækka yfirborðsspennu vatns. Það er einkum akasíulím sem er unnið úr akasíutrjám sem veldur þessari lækkun.

 

Því lægri sem yfirborðsspenna vatns er, þess auðveldar myndast loftbólur í því. Við bætist að yfirborð Mentos-töflu er hrufótt og ójafnt sem gerir hana afar heppilega til að mynda loftbólur.

Þegar Mantos fer ofan í sódavatn getur myndast margra metra há gossúla

Cola light gefur besta gosið

Maður getur notað alls konar sódavatn en þar sem CO2-magn er breytilegt eftir tegundum og önnur innihaldsefni skipta einnig máli, þá er goskrafturinn misöflugur. Tilraunir sýna að krafurinn er hvað mestur þegar Mentos er sett út í Cola light.

 

Viðlíka tilraunir hafa verið gerðar í mörg ár en segja má að ein slík hafi vakið almenna athygli haustið 2005. Þá setti vísindakynnirinn Steve Spangler upp eina slíka tilraun í vinsælum sjónvarpsþætti. Þáttastjórnandinn varð holdvotur eftir myndarlegt gos og þegar myndskeið af þessu var sett á Netið, fékk það gríðarlegt áhorf.

 

Síðan þá hafa sambærileg atriði verið sýnd margsinnis í sjónvarpi og m.a.s. Wall Street Journal hefur fjallað um fyrirbærið.

 

Hér er myndskeiðið:

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Ritstjórn

Shutterstock, Wikimedia Commons

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Heilsa

Áhugaverð kenning: Vísindamenn hugsanlega búnir að finna hvað veldur Alzheimer

Maðurinn

Nú geta læknar meðhöndlað svitalykt

Náttúran

Megalodon – stærsti hákarl allra tíma

Maðurinn

Er hægt að gleypa tunguna?

Lifandi Saga

Nú vitum við meira um hvers vegna víkingar hröktust skyndilega frá Grænlandi

Náttúran

Topp 5 – Hvert er minnsta spendýrið?

Náttúran

Hafa plöntur skilningarvit?

Lifandi Saga

Stærstu hneykslismál Óskarsins frá upphafi

Maðurinn

Er betra að klæðast blautum fatnaði en engu í vetrarkulda?

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Lifandi Saga

Ris og fall Zeppelin loftskipanna

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is