Jörðin

Hvernig væri dýralífið án mannanna?

Geta líffræðingar sagt til um hvernig dýralífið á jörðinni hefði þróast ef maðurinn hefði ekki komið til sögunnar?

BIRT: 28/02/2023

Á hnetti án mannkyns væri dýralífið einna næst því sem sjá má í þjóðgörðum Afríku þar sem dýralífið er mjög fjölbreytt.

 

Þetta sýnir athugun frá árinu 2015, þegar vísindamenn hjá Árósaháskóla í Danmörku unnu líkan af dreifingu spendýra um jörðina, eins og hún væri ef mannkynið hefði aldrei komið fram.

Við höfum rutt stórum spendýrum út

Víðast hvar í heiminum er nú sáralítið eftir af stórum spendýrum. Litakóðarnir á kortunum sýna fjölda tegunda eftir þyngd. Spendýr yfir 45 kg þyngd flokkast sem stór.

Í heimi án mannkyns hefðu stór spendýr haldið velli víðast hvar á hnettinum. Í Suður-Ameríku væru t.d. 45 tegundir stórra spendýra en ekki aðeins 5.

Hið raunverulega útbreiðslukort sýnir að einungis í Afríku er umtalsverð fjölbreytni í hópi stórvaxinna spendýra – m.a. vegna þess að þau lifa óáreitt í stórum þjóðgörðum.

Vísindamennirnir telja að án manna væru stór spendýr að líkindum útbreidd um stærstan hluta hnattarins.

 

Einkum í Norður- og Suður-Ameríku væru stór spendýr miklu fleiri, líklega ámóta mikið af þeim og í Afríku. Þeir segja að í Suður-Ameríku væru þá um 45 tegundir stórra spendýra en ekki aðeins 5 tegundir eins og raunin er.

Fílar og nashyrningar gætu lifað í Norður-Evrópu ef mannkynið stæði ekki í vegi fyrir því.

Nú er fjölbreytileika stórra spendýra einungis að finna í Afríku en þar eru t.d. fílar, flóðhestar, gíraffar og nashyrningar. Í öðrum heimshlutum hefur útbreiðsla manna og lifnaðarhættir þeirra farið langt með að útrýma stórum tegundum.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Ritstjórn

Shutterstock, © Søren Faurby,

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

Genagalli gerir albínóa hvíta

Maðurinn

Hið fullkomna morð er dautt

Lifandi Saga

Teþorstinn knésetti stórveldi

Náttúran

Fræðimenn rýna í innsta eðli risaeðlanna 

Menning

Saga kaffisins: Hinir syfjuðu loksins bænheyrðir

Lifandi Saga

Hervegir tengdu keisaradæmið saman 

Lifandi Saga

Barsmíðar og sektir Rómverja sköpuðu ósigrandi hersveitir

Lifandi Saga

Leynivopn Rómverja: Virkið var flutt meðferðis

Alheimurinn

Hvað verður um gaspláneturnar?

Læknisfræði

Hver var fyrsti kvensjúkdómalæknirinn?

Maðurinn

Af hverju þreytumst við í hita?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is