Náttúran

70% af dýralífi jarðar hefur verið útrýmt á síðustu 50 árum.

Skýrsla frá Alþjóðlega dýraverndarsjóðnum WWF er hörmuleg lesning: Meira en tveir þriðju af dýralífi hafa horfið frá árinu 1970. En vísindamenn telja sig hafa fundið lausn.

BIRT: 04/05/2022

Meira en tveir þriðju af dýralífi jarðar hefur horfið frá árinu 1970 vegna athafna manna. Þetta er niðurstaðan í harla skuggalegri skýrslu frá WWF frá árinu 2020.

 

Skýrslan sem er unnin í samvinnu við Zoological Society of London, byggir á vöktun meira en 4.300 mismunandi hryggdýra frá öllum heimshornum – spendýrum, fiskum, fuglum og skriðdýrum.

 

Að meðaltali hefur stofni þeirra tegunda sem fylgst hefur verið með fækkað um 68 prósent frá 1970 til 2016. Breytingarnar hafa bitnað sérstaklega mikið á suðurríkjum Bandaríkjanna – í Karíbahafi og Rómönsku Ameríku – þar sem stofni þeirra dýra sem fylgst var með hefur fækkað um 94 prósent sem er frekar óhugnaleg þróun.

Mannkyn nýtir 1,56 falda getu jarðar

Mannkyn ber ábyrgð á þessari þróun. Samkvæmt skýrslunni er útrýming dýrastofna bein afleiðing vegna eyðingu skóga, ofveiði, mengunar, hækkandi hita, ofneyslu og annarra áhrifa af umsvifum manna sem hefur fjölgað ógurlega á síðustu áratugum.

 

Fram til ársins 1970 voru vistfræðileg áhrif manna ekki meiri en svo að jörðinni tókst að endurnýja sig en með auknum fólksfjölda og vaxandi neyslu er búið að raska jafnvæginu.

 

Núna notum við minnst 1,56 meira af auðlindum jarðar en hún getur staðið undir.

 

Viðvörunarljósin blikka og WWF eru ekki einu samtökin til að benda á þessa uggvænlegu þróun. Samkvæmt annarri skýrslu frá Sameinuðu þjóðunum stendur mannkyn nú á krossgötum, þar sem athafnir jarðarbúa á komandi árum munu skera úr um hvort vistkerfi jarðar – og þar með mannkyns – geti lifað af.

LESTU EINNIG

Það þarf aðgerðir til að ná kúrfunni niður

En er nokkur leið úr þessum vandræðum? Rannsóknarskýrsla frá árinu 2020 í hinu viðurkennda tímariti Nature sýnir að heimsbyggðin getur vissulega sveigt af þessari skelfilegu braut útrýmingar vistkerfa og jafnframt brauðfætt vaxandi fjölda íbúa jarðar.

 

Ein metnaðarfyllsta sviðsmyndin sýnir þannig hvernig stöðva má fjöldaútrýmingu um árið 2050 og þá taki dýralíf að vaxa á ný. En til þess þarf mannkyn að skipta algerlega um kúrs.

 

Draga verður verulega úr losun koltvísýrings, minnka matarsóun sem og hlutfall dýraprótína í fæðu okkar og vernda viðkvæm vistkerfi. Þá þarf að rækta upp önnur sem hafa verið eyðilögð.

 

Vísindamenn telja þetta vel mögulegt – en tíminn er að renna út.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: SOEREN HOEGH IPLAND

Shutterstock

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.