Náttúran

70% af dýralífi jarðar hefur verið útrýmt á síðustu 50 árum.

Skýrsla frá Alþjóðlega dýraverndarsjóðnum WWF er hörmuleg lesning: Meira en tveir þriðju af dýralífi hafa horfið frá árinu 1970. En vísindamenn telja sig hafa fundið lausn.

BIRT: 04/05/2022

Meira en tveir þriðju af dýralífi jarðar hefur horfið frá árinu 1970 vegna athafna manna. Þetta er niðurstaðan í harla skuggalegri skýrslu frá WWF frá árinu 2020.

 

Skýrslan sem er unnin í samvinnu við Zoological Society of London, byggir á vöktun meira en 4.300 mismunandi hryggdýra frá öllum heimshornum – spendýrum, fiskum, fuglum og skriðdýrum.

 

Að meðaltali hefur stofni þeirra tegunda sem fylgst hefur verið með fækkað um 68 prósent frá 1970 til 2016. Breytingarnar hafa bitnað sérstaklega mikið á suðurríkjum Bandaríkjanna – í Karíbahafi og Rómönsku Ameríku – þar sem stofni þeirra dýra sem fylgst var með hefur fækkað um 94 prósent sem er frekar óhugnaleg þróun.

Mannkyn nýtir 1,56 falda getu jarðar

Mannkyn ber ábyrgð á þessari þróun. Samkvæmt skýrslunni er útrýming dýrastofna bein afleiðing vegna eyðingu skóga, ofveiði, mengunar, hækkandi hita, ofneyslu og annarra áhrifa af umsvifum manna sem hefur fjölgað ógurlega á síðustu áratugum.

 

Fram til ársins 1970 voru vistfræðileg áhrif manna ekki meiri en svo að jörðinni tókst að endurnýja sig en með auknum fólksfjölda og vaxandi neyslu er búið að raska jafnvæginu.

 

Núna notum við minnst 1,56 meira af auðlindum jarðar en hún getur staðið undir.

 

Viðvörunarljósin blikka og WWF eru ekki einu samtökin til að benda á þessa uggvænlegu þróun. Samkvæmt annarri skýrslu frá Sameinuðu þjóðunum stendur mannkyn nú á krossgötum, þar sem athafnir jarðarbúa á komandi árum munu skera úr um hvort vistkerfi jarðar – og þar með mannkyns – geti lifað af.

LESTU EINNIG

Það þarf aðgerðir til að ná kúrfunni niður

En er nokkur leið úr þessum vandræðum? Rannsóknarskýrsla frá árinu 2020 í hinu viðurkennda tímariti Nature sýnir að heimsbyggðin getur vissulega sveigt af þessari skelfilegu braut útrýmingar vistkerfa og jafnframt brauðfætt vaxandi fjölda íbúa jarðar.

 

Ein metnaðarfyllsta sviðsmyndin sýnir þannig hvernig stöðva má fjöldaútrýmingu um árið 2050 og þá taki dýralíf að vaxa á ný. En til þess þarf mannkyn að skipta algerlega um kúrs.

 

Draga verður verulega úr losun koltvísýrings, minnka matarsóun sem og hlutfall dýraprótína í fæðu okkar og vernda viðkvæm vistkerfi. Þá þarf að rækta upp önnur sem hafa verið eyðilögð.

 

Vísindamenn telja þetta vel mögulegt – en tíminn er að renna út.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: SOEREN HOEGH IPLAND

Shutterstock

Jörðin

Vísindamenn greina vaxtarverki: Fæðuhringur eldfjallsins

Maðurinn

Ást er eintóm efnafræði

Maðurinn

Ást er eintóm efnafræði

Náttúran

Hjarta steypireyðar slær bara tvisvar á mínútu

Náttúran

Hjarta steypireyðar slær bara tvisvar á mínútu

Maðurinn

Hvaða blóðflokkur er sjaldgæfastur?

Lifandi Saga

Gestapo: Leynilögregla Hitlers olli skelfingu í Evrópu

Lifandi Saga

Getur Rússland orðið uppiskroppa með hermenn? 

NÝJASTA NÝTT

Lifandi Saga

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

Maðurinn

Sársauki – Hvað er sársauki?

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

Maðurinn

Er það skaðlegt að plokka nefhárin?

Lifandi Saga

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

Maðurinn

Sársauki – Hvað er sársauki?

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

Maðurinn

Er það skaðlegt að plokka nefhárin?

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Náttúran

Þrisvar til tunglsins og til baka aftur

Náttúran

Þrisvar til tunglsins og til baka aftur

Alheimurinn

Fullt tungl 2024 – Hvenær er tunglið fullt?

Alheimurinn

Fullt tungl 2024 – Hvenær er tunglið fullt?

Jörðin

Hversu mikið menga leikföng?

Maðurinn

Af hverju þessi ást á áfengi?

Heilsa

Er hægt að sofa of mikið?

Lifandi Saga

Hver fann upp á „kalda stríðinu“?

Vinsælast

1

Maðurinn

Einvígið: Er rafmagnstannbursti betri en venjulegur?

2

Alheimurinn

Fullt tungl 2024 – Hvenær er tunglið fullt?

3

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

4

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

5

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

6

Maðurinn

Hvaða blóðflokkur er sjaldgæfastur?

1

Maðurinn

Einvígið: Er rafmagnstannbursti betri en venjulegur?

2

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

3

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

4

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

5

Maðurinn

Hvaða blóðflokkur er sjaldgæfastur?

6

Jörðin

Vísindamenn greina vaxtarverki: Fæðuhringur eldfjallsins

Maðurinn

Hvernig grær brotið bein?

Maðurinn

Öfgar persónuleikans: Úthverfur eða innrænn persónuleiki

Alheimurinn

Hvað verður um orkuna frá sólarljósinu? 

Lifandi Saga

Hvað gerðu blikksmiðir fyrr á tímum? 

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Í Hollywood-myndinni Braveheart svíkur Robert the Bruce málstað Skota og færir Englendingum William Wallace á silfurfati til grimmilegrar aftöku. Í veruleikanum var þessi skúrkur þó hetja Skota. Þótt frelsisbarátta Skota kostaði bræður hans lífið og systur hans enduðu bak við lás og slá, gafst hinn raunverulegi Braveheart aldrei upp.

Lifandi Saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.