Hvernig varð amerískur fótbolti til?

Vöðvastæltir karlmenn sem möluðu hver annan á grasflöt. Amerískur fótbolti hóf göngu sína sem grimmdarleg og villimannsleg íþróttagrein sem síðan hefur róast og þróast yfir í það að verða ein vinsælasta íþróttagrein heims.

BIRT: 21/01/2023

LESTÍMI:

2 mínútur

Fyrsti kappleikurinn í amerískum fótbolta (ruðningi) fór fram 6. nóvember 1869 milli liða frá háskólunum Rutgers og Princeton. Ruðningur í þá daga var hins vegar gjörólíkur því sem við þekkjum í dag.

 

Þegar liðsmennirnir hlupu um á grasflötinni árið 1869 minnti ruðningur öðru fremur á vafasama blöndu af útiknattleiknum rúgbý og evrópskum fótbolta. Hvort lið hafði yfir að ráða 25 leikmönnum sem allir þustu á eftir kringlóttum bolta sem bæði mátti sparka og lemja í.

 

Næstu árin á eftir tóku margir háskólar upp ruðning, þó hver með sínum reglum og heimaliðið fékk iðulega að ráða því hvaða leikreglur giltu en meðal þess sem þeir réðu var hvort leikmennirnir mættu hlaupa um með boltann í höndunum.

Amerískur fótbolti eða ruðningur eins og við köllum íþróttagreinina líka, var einkar grimmilega leikin íþróttagrein í árdaga og leiddi af sér mörg meiðsl og enn fremur dauðsföll en árið 1905 eru 19 leikmenn sagðir hafa fallið í valinn.

Nýjar reglur 

Stigið var mikilvægt skref í átt að nútíma ruðningi árið 1880, þegar Walter Camp við Yale háskóla sem sagður er vera faðir ruðningsins í dag, kom því til leiðar að ýmsum leikreglum var breytt.

 

Samkvæmt nýju reglunum máttu til dæmis einungis vera ellefu leikmenn á vellinum í senn og Camp kynnti jafnframt til sögunnar þá aðferð að hefja skyldi sóknarlotur með því að kasta boltanum aftur milli fóta sér. Stuttu síðar var nýtt stigakerfi enn fremur innleitt og þar með var ruðningur orðinn að allt annarri íþróttagrein en bæði rúgbý og fótbolti.

 

Aðaldeild ameríska fótboltans (NFL) var sett á laggirnar árið 1922 og það leiddi til þess að nú var amerískur fótbolti ekki lengur einvörðungu leikinn í háskólunum heldur einnig meðal atvinnumannaliða hingað og þangað í Bandaríkjunum. Á sjöunda áratug 20. aldar var ruðningur orðinn vinsælasta íþróttagreinin í Bandaríkjunum og vinsældirnar jukust til muna þegar árlegu úrslitakeppninni „Super Bowl“ var komið á laggirnar árið 1967.

 

Í dag er „Super Bowl“ eða „úrslitaleikssunnudagur“ einn helsti íþróttaviðburður heims.

BIRT: 21/01/2023

HÖFUNDUR: Emrah Sütcü

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: © Library of Congress

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is