Hvers vegna fella trén laufblöð sín?
Þegar að ljósmagnið fellur á haustin undirbúa trén sig fyrir nýja tíma.
Öll næringarefni eru dregin úr laufblöðunum og þeim beint niður tréð meðan að myndun á græna litarefni blaðanna, blaðgrænunni, hættir.
Blaðgrænan er nauðsynleg til að laufblöðin geti ljóstillífað og án hennar verða laufblöðin ónauðsynleg. Þess vegna búa trén sig undir það að losa sig við þau.
Skortur á blaðgrænu felur í sér að laufblöðin missa grænan lit sinn þannig að önnur litarefni verða sýnileg.
Gulir og rauðgulir litir eru komnir frá svonefndum karótenóíðum, sem eru alltaf til staðar í laufblöðunum, en koma þá fyrst í ljós þegar að blaðgrænan hverfur.
Kuldar hluta í sundur stilk blaðanna.
Samhliða minnkandi ljósmagni fellur hitastigið einnig, sem veldur álagi á trén.
Aukið magn af stresshormóninu ethýleni setur þá í gang ferli, sem verður til að trén losa sig við ónothæf laufblöðin. Hormón þetta er sérlega virkt í frumulagi – e.k. losunarlagi – sem tengir stilk blaðanna við greinar trjánna.
Kuldi fellir laufblöðin af stilkunum
Þegar að hitinn lækkar frekar eykst magn stresshormóna í trénu. Það endar með því að tengingin milli greinar og stilka rofnar og blaðið fellur af trénu.
1. Laufblöð veita trjám orku
Yfir sumarið eru laufblöð trjáa full af græna litarefninu blaðgrænu, sem sér um að tréð geti ljóstillífað. Kolvetnum er beint frá laufblöðunum um tréð, meðan vatn er á hinn bóginn sent frá rótunum inn í laufblöðin.
2. Kuldi veldur álagi
Þegar hitinn lækkar á haustin eykst magn stresshormónsins ethýlens. Hormónið örvar framleiðslu á efnahvötum, sem brjóta niður frumuveggi á svæðinu þar sem blaðstilkur tengist greininni.
3. Blöðin falla af
Þegar að frumuveggirnir hafa brotnað niður verður tengingin milli stilks blaðsins og trjágreinar afar veik. Umskipti á næringu og vatni hættir og að lokum verður þetta svæði svo veikburða að blaðið losnar af og dettur niður.
Aukið magn af ethýleni verður til þess að frumur á ákveðnu svæði framleiða ensím sem brjóta niður frumuveggina og rjúfa þannig tenginguna.
Flutningur næringarefna og vatns frá rótum til blaðanna hættir og sparar þannig mikla orku fyrir tréð.
Frostið tekur síðustu laufblöðin
Ef tréð fellir ekki blöðin sér frostið endanlega um að losa þau af greinunum.
Laufblöðin innihalda nefnilega vökvafylltar frumur, þar sem vatn er nauðsynlegt til þess að ljóstillífun geti farið fram. Þegar þetta vatn frýs eyðileggjast frumurnar endanlega og laufblaðið visnar og fellur af.
LESTU EINNIG
