Náttúran

Breiðnefurinn er sannkallað furðudýr

Dýrið verpir eggjum, svitnar mjólk og er með eitur í klónum. Erfðamengi breiðnefsins hefur verið kortlagt og fjölbreyttir eiginleikar þess eiga að bæta við þekkingu manna á því hvernig dýrið þróaðist.

BIRT: 03/02/2024

Breiðnefurinn lifir meðfram austurströnd Ástralíu

Breiðnefurinn lifir í austurhluta Ástralíu og í Tasmaníu og getur það orðið allt að 60 cm langt að meðtöldum halanum og vegið 1 til 2,5 kg. Eitt sérkenni dýrsins er að það notar eitt og sama líkamsopið fyrir saur, þvag og mökun.

Sundfit gera breiðnefinn að frábærum kafara 

Á landi þarf breiðnefurinn að nota 30% meiri orku en landdýr af sömu stærð en undir vatnsborðinu gera sundfitin breiðnefinn að skæðu rándýri. Framlimirnir eru notaðir eins og árar meðan afturlimirnir og halinn virka eins og stýri. 

Breiðnefurinn verpir eggjum og svitnar mjólk

Meðan önnur spendýr hafa misst vitellogenin – gen sín sem gerir þeim kleift að verpa eggjum hefur breiðnefurinn varðveitt sín. Auk þess er það með kasein-gen svo það getur framleitt mjólk – en ekki í gegnum geirvörtur. Móðirin svitnar þess í stað mjólkinni út í gegnum pelsinn sem ungarnir sleikja síðan upp. 

Breiðnefurinn verpir eggjum og svitnar mjólk

Meðan önnur spendýr hafa misst vitellogenin – gen sín sem gerir þeim kleift að verpa eggjum hefur breiðnefurinn varðveitt sín. Auk þess er það með kasein-gen svo það getur framleitt mjólk – en ekki í gegnum geirvörtur. Móðirin svitnar þess í stað mjólkinni út í gegnum pelsinn sem ungarnir sleikja síðan upp. 

Vígreif karldýr stinga eitruðum klóm í keppinauta

Á innanverðum afturfæti karldýra er að finna eitraðar klær sem er beitt gegn keppinautum sömu tegundar. Eitrið veldur afar miklum sársauka hjá mönnum en er þó ekki banvænt. Það getur jafnvel lamað eða drepið hund.

Öflugur kafari lokar augunum í leit að fæðu

Mikið magn af rauðum blóðkornum gerir breiðnefnum kleift að kafa í allt að 10 mínútur, þó það kafi nú jafnan einungis nokkrar mínútur í senn. Það nýtir hvorki sjón, heyrn eða lyktarskyn meðan það leitar uppi bráðina. Húðfellingar vernda augu og eyru gegn vatninu og nasaholurnar hleypa sömuleiðis engu vatni inn. 

Ofurnef nemur minnstu hreyfingar bráðarinnar

Nefið er ekki hart viðkomu heldur þakið húð sem líkist leðri. Það er með um 60.000 örsmáa skynjara sem nema straumstyrk, þrýsting og rafboð. Með þessum hætti leitar breiðnefurinn uppi orma, lirfur, skeldýr og rækjur. Breiðnefurinn hefur engar tennur en þess í stað hornplötur sem merja bráðina.

Halinn geymir fitu til magurra tíma

Hali breiðnefsins minnir á hala bjóra og nýtist sem stýri við köfun. Halinn getur einnig innihaldið allt að helming þeirrar fitu sem dýrið kann að leita til þegar hungur sverfur að. Kvendýrin nota halann til að halda frjóvguðum eggjum nærri líkamanum til að halda þeim heitum. 

Breiðnefurinn lifir meðfram austurströnd Ástralíu

Breiðnefurinn lifir í austurhluta Ástralíu og í Tasmaníu og getur það orðið allt að 60 cm langt að meðtöldum halanum og vegið 1 til 2,5 kg. Eitt sérkenni þess er að það notar eitt og sama líkamsopið fyrir saur, þvag og mökun. 

Sundfit gera breiðnefinn að frábærum kafara 

Á landi þarf breiðnefurinn að nota 30% meiri orku en landdýr af sömu stærð en undir vatnsborðinu gera sundfitin breiðnefinn að skæðu rándýri. Framlimirnir eru notaðir eins og árar meðan afturlimirnir og halinn virka eins og stýri. 

Breiðnefurinn verpir eggjum og svitnar mjólk

Meðan önnur spendýr hafa misst vitellogenin – gen sín sem gerir þeim kleift að verpa eggjum hefur breiðnefurinn varðveitt sín. Auk þess er það með kasein-gen svo það getur framleitt mjólk – en ekki í gegnum geirvörtur. Móðirin svitnar þess í stað mjólkinni út í gegnum pelsinn sem ungarnir sleikja síðan upp. 

Vígreif karldýr stinga eitruðum klóm í keppinauta

Á innanverðum afturfæti karldýra er að finna eitraðar klær sem er beitt gegn keppinautum sömu tegundar. Eitrið veldur afar miklum sársauka hjá mönnum en er þó ekki banvænt. Það getur jafnvel lamað eða drepið hund.

Öflugur kafari lokar augunum í leit að fæðu

Mikið magn af rauðum blóðkornum gerir breiðnefnum kleift að kafa í allt að 10 mínútur, þó það kafi nú jafnan einungis nokkrar mínútur í senn. Það nýtir hvorki sjón, heyrn eða lyktarskyn meðan það leitar uppi bráðina. Húðfellingar vernda augu og eyru gegn vatninu og nasaholurnar hleypa sömuleiðis engu vatni inn. 

Ofurnef nemur minnstu hreyfingar bráðarinnar

Nefið er ekki hart viðkomu heldur þakið húð sem líkist leðri. Það er með um 60.000 örsmáa skynjara sem nema straumstyrk, þrýsting og rafboð. Með þessum hætti leitar breiðnefurinn uppi orma, lirfur, skeldýr og rækjur. Breiðnefurinn hefur engar tennur en þess í stað hornplötur sem merja bráðina.

Halinn geymir fitu til magurra tíma

Hali breiðnefsins minnir á hala bjóra og nýtist sem stýri við köfun. Halinn getur einnig innihaldið allt að helming þeirrar fitu sem dýrið kann að leita til þegar hungur sverfur að. Kvendýrin nota halann til að halda frjóvguðum eggjum nærri líkamanum til að halda þeim heitum. 

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: CHRISTIAN ERIN-MADSEN

D. Parer og E. Parer-Cook/Minden Pictures,Doug Gimesy/Nature Picture Library,Doug Gimesy/Nature Picture Library/Shutterstock,Doug Gimesy/Nature Picture Library,,Doug Gimesy/Nature Picture Library,Doug Gimesy/Nature Picture Library

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

3 ókostir við greind

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Náttúran

Ljós ruglar viðbrögð skordýranna

Jörðin

Maðurinn hefur breytt möndulhalla jarðar

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

NÝJASTA NÝTT

Menning og saga

Svona myndi kjarnorkustríð hafa áhrif á heiminn

Lifandi Saga

Flugmóðurskip úr sagi og ís átti að brjóta kafbáta Þjóðverjanna á bak aftur

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Menning og saga

Svona myndi kjarnorkustríð hafa áhrif á heiminn

Lifandi Saga

Flugmóðurskip úr sagi og ís átti að brjóta kafbáta Þjóðverjanna á bak aftur

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Alheimurinn

Stjarna breytir sér í demant

Alheimurinn

Stjarna breytir sér í demant

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Hvers vegna þola sumir ekki kóríander?

Heilsa

Bakteríur í blóði auka þyngdina

Maðurinn

Svefnleysi skaðar þarmana

Vinsælast

1

Menning og saga

Svona myndi kjarnorkustríð hafa áhrif á heiminn

2

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

3

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

4

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

5

Maðurinn

3 ókostir við greind

6

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

1

Menning og saga

Svona myndi kjarnorkustríð hafa áhrif á heiminn

2

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

3

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

4

Maðurinn

3 ókostir við greind

5

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

6

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

Rannsókn: Greinileg merki um framhjáhald.

Lifandi Saga

Þess vegna trúa milljónir á mýtuna: Barnaníðingar djöfulsins 

Vísindamenn

Stærðfræðisnillingur fann upp tölvuna

Heilsa

Þess vegna ættir þú alltaf að setja klósettlokið niður áður en þú sturtar

Lifandi Saga

Edmund Kemper: Hrottafenginn raðmorðingi var vinur lögreglunnar

Lifandi Saga

Hver fékk fyrsta rauða spjaldið?

Lifandi Saga

Hvert var banamein Elvis Presleys?

Maðurinn

Angistargenið er nú fundið

Náttúran

Glæpir borga sig

Náttúran

Af hverju límist lím ekki við innra byrði túbunnar?

Maðurinn

Vísindamenn hafa komist að rót mannvonskunnar: Fræðist um verstu hliðar ykkar

Lifandi Saga

Refsiföngum í síðari heimsstyrjöldinni fórnað 

Svona myndi kjarnorkustríð hafa áhrif á heiminn

Jafnvel þótt aðeins minnstu kjarnorkuveldin tækju upp á því að nota vopnabúrið sitt hefði það alvarlegar afleiðingar fyrir plánetuna okkar. Lítil ísöld skapaðist, uppskerubrestur yrði um heim allan og baráttan um fæðuna myndi hefjast.

Menning og saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.