Læknisfræði

Nýtt vatnsgel útrýmir lífseigum heilaæxlum

Vísindamönnum hefur tekist að þróa sérstakt vatnsgel – hlaup þar sem vatn er notað til að halda virkum efnum saman – sem getur unnið bug á tiltekinni gerð lífseigra krabbameinsæxla í heila. Reynist nýja aðferðin koma að notum aukast lífslíkur verulega.

BIRT: 03/09/2022

Með nýju vatnsgeli vonast vísindamenn til að geta læknað þá gerð heilaæxla sem kallast „gliablastoma“ en lífslíkur sjúklinga með þessi æxli hafa verið afar litlar.

 

Vatnsgelinu er sprautað beint í holrúmið sem myndast í skurðaðgerðinni þegar æxlið er fjarlægt.

 

Þetta hlaupkennda efni losar virk efni sem hjálpa líkamanum að takast á við þær krabbafrumur sem iðulega verða eftir í aðliggjandi vef.

 

Reynist þessi aðferð skila góðum árangri getur hún dregið úr þörf fyrir efnameðferð eða geislun eftir aðgerðina og mögulega mætti líka beita henni gegn öðrum erfiðum gerðum krabbameins, svo sem brjóstakrabba.

 

Erfitt að fjarlægja æxlin

Það sem einkum gerir þessi heilaæxli svo erfið viðfangs er að mönnum veitist mjög erfitt að fjarlægja þau í heilu lagi og mikil hætta á að krabbastofnfrumur leynist í heilavef í næsta nágrenni.

 

Í flestum tilvikum lætur krabbameinið aftur á sér kræla aðeins fáeinum mánuðum eftir skurðaðgerðina.

 

Eftir eitt ár eru einungis 25% sjúklinganna enn á lífi og eftir fimm ár er sú tala komin niður í 5%.

 

Útrýmir frumum sem eftir verða

Þegar holrúmið eftir æxlið hefur verið fyllt með hlaupi, tekur það smám saman að losa nanóeindir sem koma sér inn í tiltekna gerð átfrumna ónæmiskerfisins (macrophags) og breytir hegðun þeirra.

 

Þessar tilteknu ónæmisfrumur gegna almennt því hlutverki að útrýma sýkingum og bólgum. Þegar krabbamein er annars vegar, geta þær þó sýnt af sér aðra hegðun. Þær bæla þá ónæmiskerfið og örva vöxt krabbaæxlisins í stað þess að ráðast gegn því.

 

Þegar heilaæxli er fjarlægt með skurðaðgerð veldur aðgerðin bólgum og átfrumurnar streyma úr öllum áttum að skurðsvæðinu.

 

Einmitt þetta nýta nanóeindir úr vatnsgelinu. Segja má að þær endurforriti átfrumurnar þannig að þær halda nú ekki hlífiskildi yfir krabbameinsfrumum heldur ráðast gegn þeim.

 

Reyndist vel í músum

Nanóeindir úr hlaupinu leita markvisst að fjölsykruprótíninu CD133 sem er einkennandi fyrir krabbastofnfrumur. Jafnframt er í nanóeindunum sérstakt mótefni (CD47) sem slekkur á því gangverki sem fær átfrumurnar til að láta krabbafrumur í friði.

 

Nú þegar hafa músatilraunir sýnt að hlaupið getur komið átfrumum til að útrýma krabbastofnfrumum sem leynast enn í heilanum eftir aðgerðina og hefðu að öðrum kosti getað myndað ný æxli.

 

Næsta skref er svo að rannsaka hvort áhrifin séu þau sömu þegar menn eiga í hlut.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: BJØRN FALCK MADSEN

Wikimedia Commons

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Jörðin

Maðurinn hefur breytt möndulhalla jarðar

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

NÝJASTA NÝTT

Lifandi Saga

Flugmóðurskip úr sagi og ís átti að brjóta kafbáta Þjóðverjanna á bak aftur

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Flugmóðurskip úr sagi og ís átti að brjóta kafbáta Þjóðverjanna á bak aftur

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Hvers vegna þola sumir ekki kóríander?

Heilsa

Bakteríur í blóði auka þyngdina

Maðurinn

Svefnleysi skaðar þarmana

Lifandi Saga

Hvert flúðu spænskir Gyðingar?

Vinsælast

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

3

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

4

Maðurinn

3 ókostir við greind

5

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

6

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

3

Maðurinn

3 ókostir við greind

4

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

5

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

6

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Lifandi Saga

Þess vegna trúa milljónir á mýtuna: Barnaníðingar djöfulsins 

Vísindamenn

Stærðfræðisnillingur fann upp tölvuna

Heilsa

Þess vegna ættir þú alltaf að setja klósettlokið niður áður en þú sturtar

Maðurinn

Vanþroskað tvíburafóstur fjarlægt úr heila ársgamallar stúlku

Lifandi Saga

Hver fékk fyrsta rauða spjaldið?

Lifandi Saga

Hvert var banamein Elvis Presleys?

Maðurinn

Angistargenið er nú fundið

Náttúran

Glæpir borga sig

Náttúran

Af hverju límist lím ekki við innra byrði túbunnar?

Maðurinn

Vísindamenn hafa komist að rót mannvonskunnar: Fræðist um verstu hliðar ykkar

Lifandi Saga

Refsiföngum í síðari heimsstyrjöldinni fórnað 

Maðurinn

Af hverju eiga karlmenn auðveldara með að fá fullnægingu en konur?

Flugmóðurskip úr sagi og ís átti að brjóta kafbáta Þjóðverjanna á bak aftur

Skortur á stáli ýtti undir sköpunarkraft bandamanna í baráttunni við hina illræmdu kafbáta nasistanna. Ein ótrúlegasta tilraunin átti sér stað á stöðuvatni einu í Kanada.

Lifandi Saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.