Stór ráneðla ríkti á krítartímabilinu

Fyrir 100 milljón árum ríktu tröllvaxnar ráneðlur í suðurhluta Bandaríkjanna – allt þar til tyrannosaurus kom til sögunnar

BIRT: 08/05/2023

LESTÍMI:

< 1 mínútur

Ráneðlan Sias meekerorum

Fyrir 100 milljónum ára lifðu tröllvaxnar forneðlur í fjöllunum í Suður-Utah í BNA. Vísindamenn við ríkisháskólann í Utah fundu leifar þessarar risaeðlu, sem fengið hefur heitið Sias meekerorum, sem merkir mannætuófreskja Meekers.

Þótt eðlan hafi verið 10 metra löng og yfir 4 tonn að þyngd, telja vísindamennirnir þetta hafa verið unga eðlu. Eðlan er af carchrodontaurus-ætt, en þær ráneðlur hafa ekki áður fundist í Ameríku.

 

Breyting efst í fæðukeðjunni

Carchrodontaurus-eðlur tróndu á toppi fæðukeðjunnar um milljónir ára, snemma á krítartímabilinu, en síðar tóku tyrannosaurus-eðlurnar við því hlutverki.

 

Steingervingafræðingum er ekki ljóst hvað olli þessum umskiptum, Cedarfjöll í Utah eru meðal fárra staða þar sem steingervingar beggja hafa fundist.

 

Tyrannosauruseðlur sem uppi voru á sama tíma og Sias meekerorum, voru á stærð við hunda, en áður en Sias meekerorum dó alveg út, hafði a.m.k. ein tyrannosaurustegund þróast í fulla stærð. Hún hefur trúlega orðið Sias meekerorum yfirsterkari og tími tyrannosaurs-eðlanna þar með kominn.

 

Tyrannosaurus yfirtók hásæti fæðukeðjunnar

Á sama svæði og Sias meekerorum fannst, hafa aðrir steingervingafræðingar mögulega fundið svarið við spurningunni um endalok þessarar stór ráneðlu.

 

Þetta var forfaðir grameðlunnar (Tyrannosaurs rex), sem fengið hefur hið tilkomumikla heiti Lythronax argestes, eða „suðrænn kóngur limlestinga“.

 

Sias meekerorum hefur trúlega orðið undir í þróuninni og orðið að lúta í lægra haldi fyrir Lythronax argestes, sem virðist hafa verið ein af allra fyrstu virkilega stórvöxnu drápseðlunum.

BIRT: 08/05/2023

HÖFUNDUR: Ritstjórn

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu með áskrifandi að blaðinu?

Áskrifendur geta fengið áskrift af vefnum hér

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is