Alheimurinn

Venus sést vel í gegnum venjulegan kíki

Ágúst 2022: Nágrannapláneta okkar, Venus, sést nokkuð vel í ágúst. Hún sést með berum augum og í gegnum venjulegan handkíki verður hún töluvert stærri, þótt landslag sjáist ekki nema á röntgenmynd vegna þykkrar skýjahulu sem umlykur plánetuna. Hér er dálítið um Venus.

BIRT: 03/08/2022

UM VENUS

Venus skín skært, fyrst og fremst vegna þess að hún er mjög nálægt jörðu en auk þess endurvarpar skýjahulan ljósi líkt og spegill.

 

Með berum augum sést Venus sem mjög skær stjarna en sé kíkir notaður kemur í ljós að sólin lýsir aðeins upp hluta plánetunnar. Þegar dregur nær því að Venus hverfi bak við sólina á hringferð sinni, skín sólin á æ stærri hluta hennar héðan séð. En jafnframt dofnar birtan vegna þess að plánetan fjarlægist okkur.

 

Sjónarhornið skiptir meginmáli varðandi það hversu greinilega Venus sést.

Venus sést best í réttu horni

Séð frá jörðu breytist styrkur ljóssins frá Venusi eftir því sem staða plánetunnar á braut sinni breytir sjónarhorni okkar.

 

1 –  Séð frá jörðu er stærsti hluti Venusar upplýstur þegar hún er lengst í burtu. Aftur á móti virðist plánetan þá minni vegna fjarlægðarinnar.

 

2 – Þegar Venus kemur nær jörðu á braut sinni virðist hún stærri en á móti kemur að meirihluti hennar lendir þá í skugga.

 

3 – Þegar Venus stendur þannig að hún myndar 90 gráðu horn milli jarðar og sólar er plánetan skærust séð frá jörðu.

Öfugt við t.d. Mars og Júpíter sést Venus aldrei heila nótt í einu.

 

Þetta þýðir að plánetan er yfirleitt lágt yfir sjóndeildarhring annað hvort eftir sólsetur eða fyrir sólarupprás.

LEIÐARVÍSIR:

1 – HVAR OG HVENÆR

Í ágúst sést Venus frá Íslandi í nokkurn tíma fyrir sólarupprás, þangað til hún hverfur í sólarbirtunni. Plánetuna er að finna lágt yfir sjóndeildarhring nálægt norðaustri. Eins og almennt gildir um stjörnuskoðun þarf maður helst að koma sér út fyrir ljósmengun frá þéttbýli.

 

2 – SÝNILEIKI

Venus sést greinilega með berum augum. Hæst rís hún um 15. ágúst. Hún kemur þá upp um þrjúleytið um nóttina og nær hæst 5° upp á himininn samkvæmt almanaki Háskóla Íslands. Í lok júlí og um miðjan september nær hún upp í 3°.

 

Nálæg fjöll geta eðlilega skyggt á hana og því ekki sama hvar maður er staddur. Venus fer reyndar miklu hærra upp á himinhvolfið yfir hádaginn en erfitt er að koma auga á hana, enda alltaf nálægt sólinni.

Myndin hér að ofan miðast við suðlægari breiddargráðu og Venus stendur lægra á himni héðan séð. Með venjulegum kíki má sjá að sólarljós fellur á góðan meirihluta plánetuskífunnar.

 

Séð frá jörðu er Venus björtust af plánetum sólkerfisins og reyndar skærasta stjarna himinsins – þegar hún sést.

Meira um Venus:

  • Venus kallast ýmist morgunstjarna eða kvöldstjarna. Ástæðan er sú að Venus er nær sólu en jörðin og er því alltaf tiltölulega nálægt henni á himni.

 

  • Sólarhringur á Venusi tekur 243 jarðarsólarhringa en árið tekur aðeins 225 jarðardaga. Dagurinn er lengri en árið vegna þess að Venus snýst hraðar um sólina en sjálfa sig.

 

  • Á Venusi kemur sólin upp í vestri vegna þess að Venus snýst réttsælis um sjálfa sig. Flestar plánetur snúast rangsælis en Úranus hefur þó sína eigin aðferð.

 

  • Þegar Venus sést best frá jörðu er fjarlægðin milli plánetnanna um 102 milljónir kílómetra. Braut Venusar er í u.þ.b. 108 milljón kílómetra fjarlægð frá sólinni.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: JESPER GRØNNE

Shutterstock,© Ken Ikeda Madsen

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Heilsa

Fjöldi daglegra salernisheimsókna getur haft afleiðingar fyrir heilsuna

Maðurinn

Genagalli gerir albínóa hvíta

Maðurinn

Hið fullkomna morð er dautt

Lifandi Saga

Teþorstinn knésetti stórveldi

Náttúran

Fræðimenn rýna í innsta eðli risaeðlanna 

Menning

Saga kaffisins: Hinir syfjuðu loksins bænheyrðir

Lifandi Saga

Hervegir tengdu keisaradæmið saman 

Lifandi Saga

Barsmíðar og sektir Rómverja sköpuðu ósigrandi hersveitir

Lifandi Saga

Leynivopn Rómverja: Virkið var flutt meðferðis

Alheimurinn

Hvað verður um gaspláneturnar?

Læknisfræði

Hver var fyrsti kvensjúkdómalæknirinn?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is