Jörðin

Er vatnsgufa skaðlegri en CO2?

Ég hef lesið að vatnsgufa sé gróðurhúsalofttegund rétt eins og CO2 og valdi því líka hlýnun. En hvor lofttegundin er öflugri og hvor er skaðlegri fyrir loftslagið?

BIRT: 14/11/2024

Vatnsgufa hefur miklu meiri áhrif á orku í gufuhvolfinu en koltvísýringur. Vatnsgufa veldur um 60% af þeim gróðurhúsaáhrifum sem hækka yfirborðshita jarðar úr talsverðu frosti í um 15°C að meðaltali.

 

Áhrifin á hita á jörðinni yrðu sem sagt miklu meiri ef við fjarlægðum vatnsgufuna en koltvísýringinn.

 

En öfugt við koltvísýring veldur vatnsgufan ekki loftslagsbreytingum. Magn gufu fylgir þess í stað breytingum sem verða af öðrum orsökum. Hitastigi gufuhvolfsins ræður því nefnilega hve mikið magn vatnsgufu það rúmar.

 

Ef við bættum meiri vatnsgufu í gufuhvolfið myndi úrkoma einfaldlega aukast sem því svarar. Ef við minnkuðum vatnsmagn í gufuhvolfinu yrði minni úrkoma fyrst á eftir.

 

Aukinn koltvísýringur hækkar hins vegar hitastigið en minni koltvísýringur lækkar hitann.

Skýin auka hitann

Loftslagsskýrsla S.Þ. 2021 slær því föstu að vatnsgufa í formi skýja muni auka hnattræna hlýnun í framtíðinni.

Háský hita loftið

Í takti við hnattræna hlýnun myndast fleiri háský og þau draga úr hitageislun út í geiminn og auka um leið geislun til baka til jarðar.

Færri ský valda hita

Færri lágský myndast. Því minna sem er um lágský, því stærri hluti geislunar frá sólu nær til jarðar og myndar hita við yfirborð.

Vatnsdropar kæla

Í skýjum verða fleiri vatnsdropar og færri ískristallar en nú. Droparnir endurvarpa geislun út í geiminn, kæla jörðina og vinna því gegn hlýnun.

Koltvísýringur er sem sagt ótvírætt mikilvægasta gróðurhúsalofttegundin. Aðrar lofttegundir svo sem metan og hláturgas hafa líka áhrif en vatnsgufan eykur heildaráhrifin.

 

Sú aukning er með í reiknilíkönum sem ætlað er að sýna áhrif hverrar gróðurhúsalofttegundar fyrir sig á loftslagið. Þau áhrif kallast líka GWP (Global Warming Potential).

 

Þegar vísindamenn reikna t.d. gróðurhúsaáhrif koltvísýrings á loftslag framtíðar, taka þeir jafnframt tillit til þess hve mikið þau áhrif auka möguleika loftsins til að bera vatnsgufu.

 

Vatnsgufan er því hluti af öllum loftslagsútreikningum.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: NIELS HALFDAN HANSEN

Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Náttúran

Risasveppur er stærri en 100 fótboltavellir

Maðurinn

Augnlitur – hvað ræður augnlit barna?

Náttúran

Hvernig komu skordýr fram á Jörðu?

Náttúran

Kona fann stein í læk, sem reyndist vera 120 milljón króna virði

Heilsa

Viðamikil rannsókn: Tvennt getur tvöfaldað líkurnar á að lifa af krabbamein

Maðurinn

Er hægt að þreytast af fersku lofti?

Maðurinn

Læknar færa til mörkin milli lífs og dauða

Tækni

Óvinsæl flugsæti eru öruggust

Lifandi Saga

Hver var æpandi múmían?

Maðurinn

Nýleg uppgötvun: Vinsælar fæðutegundir geta hraðað öldrun

Náttúran

Gætu hafa haft rangt fyrir sér: Leyndarmál einnar hættulegustu köngulóar heims

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is