Náttúran

Draumsýn: Risastórt verkefni til bjargar Suðurskautslandinu

Ísinn á Suðurskautslandinu bráðnar á sífellt auknum hraða, en nú telur hópur vísindamanna sig hafa fundið leið til bjargar: Gervieyjar, tröllvaxnar dælur og neðansjávarstíflur eiga að hægja á bráðnuninni.

BIRT: 26/07/2023

Ísmassinn á Suðurskautslandinu bráðnar svo hratt að það vekur áhyggjur og nú hefur hópur vísindamanna hjá Lapplandsháskóla í Finnlandi upphugsað verkfræðilegar lausnir til að stöðva skriðjökla, sem að óbreyttu renna út í sjó og bráðna.

 

Vísindamennirnir taka jökulinn við Pine-eyju við Antarktíkuskaga sem dæmi. Sá skriðjökull fer nú um 4 km á ári.

 

Við ströndina missir hann landgripið og flýtur ofan á sjónum líkt og hver önnur íshella. Mestu áhrifin verða þegar þessi jökulíshella bráðnar og einmitt þar vilja vísindamennirnir grípa inn.

 

Þeir hafa dregið sett fram ýmsar hugmyndir, sem ætlað er að vernda ísinn og gera hann stöðugri, ásamt því að hægja á framrás skriðjöklanna.

 

Halda ísnum köldum

M.a. hafa þeir látið sér detta í hug að dæla vatni undan skriðjöklunum, en meðal hugmyndanna eru líka neðansjávarstíflur, sem eiga að hindra leið hlýrri hafstrauma að ísnum.

1
Pine-eyja

Dýrt en nauðsynlegt

Að sögn vísindamannanna þarf aðeins að grípa til þessara aðgerða á afmörkuðum svæðum við Suðurskautslandið og Grænland til að merkja greinileg áhrif.

 

T.d. fara 90% af öllum ís, sem rennur út af Suðurskautslandinu um skriðjökla sem eru undir 100 km á breidd og hið sama gildir um 50% þess jökulmassa sem skríður í sjó fram á Grænlandi.

 

Vísindamennirnir viðurkenna að þessi verkefni verði dýr, en þeir telja að þau muni borga sig í samanburði þann kostnað sem verður óhjákvæmilegur við strandlengjur um allan heim ef ekkert verður að gert. Fjölmargar spár benda til þess að yfirborð sjávar muni hækka um 0,5-2 metra fyrir árið 2100.

 

 

Stífla kælir ísinn

Neðansjávarstífla á að sjá til þess að ísinn fljóti á mjög köldum sjó. Jafnframt eiga manngerð eyja og dælustöðvar að hindra framrás skriðjöklanna.

1

Vandamál: Hlýir straumar bræða ísinn.

 

Lausn: Neðansjávarstífla á hafsbotni heldur hlýjum straumum frá landi og hitastigið undir ísnum lækkar.

2

Vandamál: Skriðjökull rennur út í sjó án mótstöðu.

 

Lausn: 300 metra há, manngerð eyja, byggð upp frá botninum, stöðvar ísinn og heldur honum stöðugri.

3

Vandamál: Fljótandi vatn undir skriðjökli eykur hraða hans til sjávar.

 

Lausn: Gegnum borholu í jöklinum má dæla vatni upp og auka þannig núningsmótstöðu jökulsins við grunnbergið.

Hlýir sjávarstraumar

Neðansjávarstífla

Manngerð eyja

Íshella

Skil jökuls og íshellu

Jökull

Fljótandi vatn

Borpípa

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Ritstjórn

NASA,

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.