Náttúran

Hugvitssöm dýr sigrast á gróðursnauðri ísbreiðunni

Meðalhitinn nemur 57 kuldagráðum en einkar sérhæfð dýr láta sér fátt um kuldann á Suðurskautslandinu finnast. Sum þeirra lifa á úrgangi sela á meðan önnur eru frostþolin.

BIRT: 24/10/2022

Stærsta landdýrið á Suðurskautslandinu er skordýr

Raunveruleg landdýr, þ.e. tegundir sem verja allri ævinni á landi, eru ekki mörg á Suðurskautslandinu. Hið stærsta er í rauninni lítil vængjalaus mýfluga, sem náð getur 6 mm lengd. Jafnframt er um eina skordýrið á Suðurskautslandinu að ræða.

 

Mýflugurnar lifa stuttu, erilsömu lífi eftir að þær verða fullvaxta, í tíu daga á miðju sumrinu. Lirfustigið undir ísnum stendur hins vegar yfir í alls tvö ár. Dýrin verja sig gegn kuldanum með því að safna sykurefnum í frumunum, sem koma í veg fyrir ísmyndum. Mýflugurnar hafa aðlagast kuldanum svo vel að þær drepast ef hitinn fer upp í 10 gráður.

 

Sæsvín nýta hafsbotninn

Fæðu er ekki eingöngu að finna í efstu lögum sjávarins umhverfis Suðurskautslandið, því hafsbotninn er jafnframt næringarríkur og þessa staðreynd nýta sæsvínin sér til hins ýtrasta. Þessi 20 cm löngu dýr eru skyld sæbjúgum, en þau synda yfir hafsbotninn í stórum torfum og fínkemba hann, tyggja í sig efstu lögin, líkt og regnormar gera á landi.

 

Sæsvínin lifa á lífrænum efnum sem eru hluti af botninum, ellegar hafa fallið niður á hafsbotninn úr sjónum, t.d. hvalahræjum. Dýrin sjá jafnframt til þess að halda hringrás næringarefnanna gangandi þannig að þau nýtist aftur í stað þess að eyðast á hafsbotninum.

 

Sorphirðufugl Suðurskautslandsins lifir á saur, spýju og fylgjum

Slíðurnefurinn með þykkan, hvítan fjaðurhaminn minnir einna helst á stóra, magamikla dúfu.

 

Fuglinn hegðar sé hins vegar allt öðruvísi en dúfa því segja má að slíðurnefurinn sé eins konar hrægammur Suðurskautslandsins.

 

Um er að ræða ágætis flugfugla en hins vegar eru þeir öldungis ófærir um að að synda né kafa eftir fæðunni því þá skortir sundfit. Þess í stað sinna þeir sorphirðu á þessu ískalda meginlandi. Þeir sinna tiltekt eftir að selir kæpa, éta blóð, fylgju og annan úrgang sem myndast eftir kæpinguna.

 

Verði nýr selssaur á vegi fuglanna, éta þeir hann einnig. Á búsvæðum mörgæsanna leggja þeir sér til munns brotin egg og dauða unga af mikilli áfergju og fúlsa heldur ekki við spýju mörgæsanna. Í grennd við rannsóknarstöðvarnar éta þeir sorp og annan úrgang mannsins.

 

Mjög mikilvægt er að slík dýr lifi á landsvæðum á borð við Suðurskautslandið. Kuldinn varðveitir hræ og annan úrgang og fyrir vikið tekur langan tíma fyrir slíkt að eyðast. Slíðurnefurinn sér til þess að þetta gangi miklu hraðar fyrir sig en ella.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: LARS THOMAS

Shuttersstock, © Richard E. Lee Jr, © David Wrobel/Seapics, © Rick Price/Getty Images

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.