Lifandi Saga

Hundur felldi glæpakónginn í París

Á 18. öld úði og grúði af glæpamönnum í París en enginn var frakkari en glæpaleiðtoginn Cartouche. Hvorki almennir borgarar, prestar né lögreglan sjálf voru óhult þegar ræningjakóngurinn lét til skarar skríða.

BIRT: 05/09/2023

Strangur agi þótti sjálfsagður í jesúítaskólanum College de Clermont í miðborg Parísar en eitt vetrarkvöld árið 1704 ríkti ringulreið í svefnsalnum.

 

28 drengir hlupu fram og aftur og leituðu árangurslaust að nátthúfunum sínum sem voru bráðnauðsynlegur búnaður á köldum vetrarnóttum. Á endanum neyddust drengirnir til að skríða húfulausir undir teppin. Þeim var fullljóst að þeir fengju skömm í hattinn.

 

En þar sem þeir voru lagstir upp í rúmin sín tóku þeir eftir því að einn í hópnum var með sína húfu. Hann dró hana vel niður yfir eyrun áður en hann lagðist til svefns. Þegar kennari var kallaður til upplýsti strákurinn hiklaust að ekki aðeins hefði hann stolið nátthúfum hinna strákanna, heldur hefði hann fleygt þeim.

„Þótt þú verðir jafngamall og Metúsalem, verður þú aldrei sterkari, kjarkmeiri eða snjallari en þú ert núna“.
Parísarþjófur, árið 1711

Nátthúfuþjófnaðurinn markaði upphaf glæpaferils hins 11 ára gamla Louis Dominique Garthausen sem var sonur vínkaupmanns.

 

Undir nafninu Cartouche sem var frönsk aðlögun Garthausen-nafnsins, átti hann eftir að verða óumdeildur ræningjakóngur í París.

 

Paradís þjófanna

Skömmu eftir nátthúfustuldinn yfirgaf Cartouche skólann og tók að leggja lag sitt við brotamenn í undirheimum Parísar. Hann ávann sér fljótlega virðingu fyrir hugrekki og kænsku.

 

„Þótt þú verðir jafngamall og Metúsalem, verður þú aldrei sterkari, kjarkmeiri eða snjallari en þú ert núna,“ sagði aldraður þjófur við Cartouche þegar hann var 18 ára.

 

Skömmu síðar var Cartouche orðinn leiðtogi eigin ræningjaflokks með um 200 meðlimi.

„Annars sting ég þessum eitraða rýtingi inn milli rifja þér, svo sannarlega sem ég er Cartouche.“
Louis Dominique Garthausen (Cartouche) um 1720.

Ræningjaflokkurinn hafði í nógu að snúast. Á tíma sólkonungsins, Loðvíks 14. var Frakkland öflugasta stórveldi Evrópu og París var næststærsta borg álfunnar.

 

Borgarastéttin rakaði saman peningum og það veitti Cartouche og kumpánum hans gullin tækifæri. Hvað eftir annað brutust þeir inn hjá einhverjum hinna nýríku borgara og rændi hvers kyns verðmætum. Þeir víluðu heldur ekki fyrir sér manndráp í þessu samhengi og jafnvel kirkjunnar menn voru ekki öruggir.

 


Dag nokkurn rændi Cartouche ábóta nokkurn og notaði tækifærið til að ginna lögregluna. Henni barst nafnlaust bréf, þar sem sagði að Cartouche hefði myrt ábótann og væri nú sjálfur í gervi hans.

 

Lögreglan kokgleypti þessa beitu og þegar ábótinn kom til að tilkynna ránið var honum umsvifalaust stungið í fangelsi. Það liðu margir dagar þar til lögreglan áttaði sig á mistökunum.

 

Krafðist verðlaunanna sjálfur

Þegar lögreglan hét verðlaunum hverjum þeim sem gæti haft hendur í hári Cartouches, vakti það honum síður en svo nokkurn ugg. Hann birtist sjálfur á lögreglustöðinni til að sækja verðlaunaféð.

 


Þegar lögreglustjórinn reyndist ófús til að reiða peningana af hendi, dró Cartouche upp rýting sinn og skipaði lögreglustjóranum að borga: „Annars sting ég þessum eitraða rýtingi inn milli rifja þér, svo sannarlega sem ég er Cartouche.“

 


Lögreglustjórinn greiddi nú verðlaunaféð án frekari andmæla.

 

Þegar lögreglunni tókst svo loksins að hafa hendur í hári Cartouches, tókst honum að flýja úr fangelsinu með því að komast niður í víðfeðmt holræsakerfi borgarinnar. En nú var lukkan ekki lengur með honum í liði.

 


Þegar hann gróf sig upp og lenti í stofu kistilsmiðsins tók geltandi hundur á móti honum. Húsráðandi lét kalla lögregluna til og Cartouche var lagður í hlekki.

Sverð stöðvar flóttann

1. Flótti endar í stofunni

Cartouche hefur sloppið úr klefanum með því að grafa sig niður í holræsakerfið. Þegar hann grefur sig upp, lendir hann í stofu kistlasmiðs.

 

2. Þjónustustúlka kemur að honum

Hávært gelt fjölskylduhundsins vekur stofustúlkuna sem strax fer á vettvang. Skelfingu lostin horfist hún í augu við strokufangann.

 

3. Cartouche haldið í ógn

Óp þjónustustúlkunnar vekja húsbóndann sem stekkur fram úr rúminu. Hann grípur sverð sitt og ógnar Cartouche með því þar til lögreglan kemur.

Að þessu sinni slapp hann ekki. Þann 26. nóvember 1721 var hann dæmdur til dauða fyrir glæpaverk sín. Daginn eftir var hann færður á aftökustaðinn klukkan 17.

 

En Cartouche átti enn eitt tromp uppi í erminni. Á aftökupallinum krafðist hann þess að fá að gefa upp nöfn allra meðsekra samstarfsmanna sinna. Listinn yfir þá reyndist svo langur að aftökunni var á endanum frestað til næsta dags.

Hundruð Parísarbúa söfnuðust saman til að sjá Cartouche þjást á hjóli og steglum.

Og síðdegis þann dag var Cartouche tekinn af lífi. Um leið og hann var dauður, dró böðullinn líkið burtu. Næstu daga hafði hann líkið til sýnis hverjum þeim sem reiddi fram nokkra skildinga fyrir að sjá frægasta þjóf Parísar.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: ELSE CHRISTENSEN

© The Holborn Archive/Bridgeman Images

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.