Ein af stærstu uppgötvunum læknavísindanna heitir eftir sjúkdómi.
Bólusótt var afar skæður sjúkdómur og lagði marga í gröfina.
Í Englandi tóku menn eftir því að mjaltastúlkur sem smitast höfðu af skyldum en vægari sjúkdómi, kúabólu, sýktust ekki.
Þetta varð til þess að enski læknirinn Edward Jenner prófaði að sprauta átta ára dreng með vilsu úr sári mjaltastúlku með kúabólu.
LESTU EINNIG
Þegar drengurinn fékk síðar bólusótt sýndi hann engin alvarleg einkenni.
Til að vera viss í sinni sök gerði Jenner tilraunir á fleira fólki og 1798 gat hann fullyrt að kúabólan verndaði gegn bólusótt.
Vacca er latneska orðið fyrir kú
Þessi nýja aðferð fékk heiti eftir kúabólunni. Latneska orðið yfir kýr er „vacca“ og alþjóðlega heitið „vaccine“ er dregið af því. Okkar íslensku heiti, bóluefni og bólusetning“ eru hins vegar dregin af heiti sjúkdómsins sjálfs. Bóluefni var fyrst notað við bólusótt.
Þótt sögubækurnar eigni Edward Jenner heiðurinn af uppfinningu fyrsta bóluefnisins voru eins konar bólusetningar þekktar í Asíu miklu fyrr. Í 3.000 ára gömlum kínverskum og indverskum ritum má sjá hvernig fólk var gert ónæmt með litlu magni af veirum.
Sú þekking barst til Evrópu á 18. öld og hér á landi var sumum „sett bóla“ árið 1786. Aðgerðin fólst í því að skera lítið sár í hörund og setja í það vilsu úr sári sjúklings.
Fyrsta bóluefnið var gegn bólusótt og þá var bólusett með kúabóluveirum sem ollu mun vægari sjúkdómi.
