Náttúran

Hvaðan stafar saltið í Dauðahafinu?

Dauðahafið er þekkt fyrir gríðarlegt saltinnihald og einnig fyrir að vera ríkt af heilsubætandi steinefnum. En hvaðan kemur allt þetta salt?

BIRT: 19/07/2023

Hvar er Dauðahafið?

Dauðahafið er 750 ferkílómetra vatn staðsett á landamærum Ísraels, Jórdaníu og hinum palestínska Vesturbakka.

 

Dauðahafið er lægsti staður jarðar. Vatnið er um 400 m undir sjávarmáli og um 400 metra djúpt.

 

Af hverju er Dauðahafið svona salt?

Saltið í Dauðahafinu berst með ánni Jórdan sem rennur út í hafið. Þó svo að vatnið í ánni sé ferskvatn felur það engu að síður í sér örlítið af salti.

 

Þar sem Dauðahafið hefur ekkert frárennsli en glatar einungis vatni úr sér gegnum uppgufun, safnast saltið smátt og smátt fyrir. Það vatn sem gufar upp er nánast hreint vatn og skilur saltið eftir sig í hafinu.

 

Ástæða þess að salt er að finna í ánni Jórdan er að finna í veðrun.

 

Veðrun er efnafræðilegt ferli sem brýtur niður steina og framleiðir uppleyst efni í formi jóna, svo sem Na+ (natríum) og Cl- (klór), sem saman mynda matarsalt.

Dauðahafið inniheldur gríðarlegt saltmagn. Svo mikið að það er nánast ómögulegt að sökkva.

Efnaferlið sem gerir Dauðahafið salt er það sama og sem gætt hefur heimshöfin seltu í þá 4,5 milljarða ára sem liðnir eru frá því að Jörðin varð til.

 

Úr þeim er heldur ekkert frárennsli en sökum smæðar Dauðahafsins, auk hlýs og þurrs loftslagsins, gengur ferlið miklu hraðar fyrir sig þar.

 

Selta Dauðahafsins er um 33,7 af hundraði en selta úthafanna er að meðaltali einungis 3,9 prósent.

 

Þar sem ekkert frárennsli er úr Dauðahafinu skyldi ætla að hafið flæddi að lokum yfir bakka sína en það gerist hins vegar ekki sökum þess að loftslagið í Jórdandalnum er svo þurrt og hlýtt að yfirleitt gufar upp sama magn vatns og streymir í hafið.

 

Tekur vatn endalaust við salti?

Þetta ferli sem leiðir til þess að sífellt safnast fyrir meira af salti kallast uppgufun. Þegar hlutfall saltsins hefur náð tilteknu gildi kemst vatnið á það stig að það getur ekki tekið við meira salti og vatnið verður mettað.

 

Ef uppgufunin heldur samt sem áður áfram, umfram þetta stig, byrja að myndast saltútfellingar.

 

Ef allt vatnið hverfur fæst „uppskera“ í formi saltkristalla. Ef um er að ræða hreint natríumklóríð, matarsalt, er hægt að nota það í matvælaiðnaði en að öðrum kosti í kemískum iðnaði.

Dauðahafið er staðsett á landamærum Ísraels, Jórdaníu og hins palentínska Vesturbakka.

Hversu mikið salt er í Dauðahafinu?

Saltstyrkur í Dauðahafinu er 33,7 prósent en í sjónum er hann aðeins 3,9 prósent að meðaltali.

 

Hátt hlutfall salts í vatninu gerir það auðvelt að fljóta og ómögulegt fyrir mann að sökkva til botns.

 

Fyrir utan sjaldgæfar örverur er vatnið í Dauðahafinu líflaust. Þessar sjaldgæfu örverur eru einkum notaðar til meðferðar og framleiðslu á vörum sem geta hjálpað gegn húðsjúkdómum eins og unglingabólum, exemi og psoriasis.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: AF MARIE WIUM

Shutterstock

Náttúran

Ljós ruglar viðbrögð skordýranna

Jörðin

Maðurinn hefur breytt möndulhalla jarðar

Jörðin

Maðurinn hefur breytt möndulhalla jarðar

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Hvers vegna þola sumir ekki kóríander?

Heilsa

Bakteríur í blóði auka þyngdina

NÝJASTA NÝTT

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Heilsa

Er hægt að sofa með opin augun?

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Heilsa

Er hægt að sofa með opin augun?

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Lifandi Saga

Hvert flúðu spænskir Gyðingar?

Lifandi Saga

Hvert flúðu spænskir Gyðingar?

Maðurinn

Rannsókn: Greinileg merki um framhjáhald.

Maðurinn

Rannsókn: Greinileg merki um framhjáhald.

Lifandi Saga

Þess vegna trúa milljónir á mýtuna: Barnaníðingar djöfulsins 

Vísindamenn

Stærðfræðisnillingur fann upp tölvuna

Heilsa

Þess vegna ættir þú alltaf að setja klósettlokið niður áður en þú sturtar

Maðurinn

Vanþroskað tvíburafóstur fjarlægt úr heila ársgamallar stúlku

Vinsælast

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

3

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

4

Maðurinn

3 ókostir við greind

5

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

6

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

3

Maðurinn

3 ókostir við greind

4

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

5

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

6

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Lifandi Saga

Hvenær voru fóstureyðingar gerðar frjálsar í Bandaríkjunum?

Maðurinn

Hvers vegna þarf eldra fólk minni svefn?

Lifandi Saga

Fjöldamorðin í Katyn: Stalín hugðist brjóta Pólverja á bak aftur

Maðurinn

Matseðill morgundagsins: Skordýrabrauð með ostlíki úr geri

Maðurinn

Vísindamenn hafa komist að rót mannvonskunnar: Fræðist um verstu hliðar ykkar

Lifandi Saga

Refsiföngum í síðari heimsstyrjöldinni fórnað 

Maðurinn

Af hverju eiga karlmenn auðveldara með að fá fullnægingu en konur?

Maðurinn

Leiðbeiningar um uppeldi: Reiðilestur veldur niðurbroti í heila

Maðurinn

Hvernig er best að fara á klósettið?

Maðurinn

Auðmaður vill drekka úr æskubrunninum

Maðurinn

Þess vegna þyngist þú með aldrinum

Maðurinn

Íhugun getur breytt heila þínum

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Árið 2009 kom dularfullur forritari fram með heimsins fyrstu rafmynt. Það átti eftir að gjörbreyta fjárhagslífi heimsins. Rafmynt gæti gert banka ónauðsynlega og komið í veg fyrir verðbólgu – en hún er fullkominn myntfótur fyrir glæpamenn.

Tækni

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.