Lifandi Saga

Hvenær komu fyrstu gauksklukkurnar fram?

Gauksklukkur eru í dag menningartákn hins þýskumælandi heims. En hve lengi hafa þessar fallegu, útskornu klukkur gefið frá sér hljóð?

BIRT: 07/11/2022

 

Sagnfræðingar eru ekki á einu máli um upphaf gauksklukknanna en margt bendir til að þær hafi farið að tifa á 17. öld í Þýskalandi.

 

Yfirleitt er gauksklukkan sögð vera verk þýska úrsmiðsins Franz Anton Ketterer sem á að hafa smíðað fyrstu klukkuna upp úr 1730 í suðurþýska bænum Schönwald.

 

Núverandi sérfræðingar eru þó ósammála þessu og benda á að frumstæðar gauksklukkur hafi þegar verið smíðaðar af skógarhöggsmönnum á sama svæði um 100 árum fyrir uppfinningu Ketterers. 

 

Síðan hafa gauksklukkur komið fram í margvíslegum gerðum. En tvær greina sig frá þeim flestum og eru ríkjandi á markaði.

 

Bahnhäusleuhr 

Jagdstück

 

Önnur þeirra – Bahnhäusleuhr – líkist litlu skreyttu húsi meðan hin sem er algengari, Jagdstück, er með fagurlega útskornar náttúrulífsmyndir. Báðar gerðirnar eiga það sameiginlegt að lítill fugl stekkur út á heilum tíma og kvakar. Í hefðbundnum klukkum er kvakið búið til úr belgjum sem þrýsta lofti milli tveggja tréflauta. 

 

Á miðri 19. öld varð gauksklukkan algeng um alla Evrópu og síðar flutt til annarra heimshluta. 

 

SÖGULEG ÚR:

Sólarúrið var notað í Egyptalandi um 1500 f.Kr. sýna fornleifafundir en úrið er líklega mun eldra. 

Stundaglasið kom fram í Evrópu á 9. öld og var þróað út frá vatnsúri sem var þekkt frá því í fornöld. 

Armbandsúrið var vinsælt í fyrri heimsstyrjöld þegar hermenn í skotgröfum þurftu á góðri klukku að halda. 

LESTU EINNIG

Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

Heilinn sér andlit alls staðar og meðhöndlar þau öll eins

Náttúran

90 sekúndur til dómsdags: Viðbúin gegn hamförunum?

Náttúran

Vísindamenn undrandi: Svona myndast stærstu sandöldur heims

Náttúran

Stiklað á stóru um lotukerfið á 10 mínútum

Náttúran

Forneðlur lágu á eggjunum

Náttúran

Hve þungt er ljósið?

Maðurinn

Er til fólk sem skynjar ekki sársauka?

Maðurinn

Eru sjóböð að vetri heilsusamleg?

Maðurinn

Fyllerí: Svona slævir áfengi heilann

Alheimurinn

Hjarta Plútós varð til eftir árekstur

Lifandi Saga

Hvenær var skák fundin upp?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is