Tækni

Kólumbus sigldi eftir lífshættulegu ímyndunarkorti

Í könnunarleiðangri sínum til Ameríku hafði Kristófer Kólumbus meðferðis sjókort sem var svo lélegt að það hefði getað kostað hann allt. Skekkjurnar á kortinu höfðu nánast leitt til uppreisnar.

BIRT: 09/09/2023

Árið 1492 sagði Kólumbus áhöfn sinni að ferðin yfir Atlantshafið tæki einungis þrjár til fjórar vikur. Siglingin átti þó eftir að taka minnst helmingi lengri tíma og níutíu manna áhöfn hans hótaði ítrekað að gera uppreisn um borð og snúa skipinu við.

 

Ástæðan var fyrst og fremst sjókort sem Kólumbus hafði meðferðis, kort sem stjörnufræðingurinn Paolo Toscanelli frá Flórens hafði sent honum árið 1474.

 

„Fyrirhuguð ferð er ekki einungis gerleg heldur er hún jafnframt trúverðug og mun í sannleika sagt færa þér virðingu og ómælt fé“, lofaði Toscanelli í bréfi sínu.

Á sjókorti Toscanellis var urmull af ímynduðum eyjum en hins vegar vantaði heimsálfuna Ameríku alveg á kortið. Á kortinu hér má sjá hvernig heimsálfunni hefur verið komið fyrir undir korti Toscanellis (í gráum lit).

Flórensbúinn hafði, líkt og Kólumbus, fyrst reynt að útskýra fyrir konungi Portúgals að skip gætu siglt í vesturátt til að komast til Indlands, umfram það að sigla alla leiðina suður fyrir Afríku.

 

Skeikaði um 15.600 km

Toscanelli hafði vitneskju sína frá einum helsta landfræðingi fornaldarinnar, Strabon (63 f.Kr.-24 e.Kr.) en verk hans voru enduruppgötvuð á 15. öld. Kort Toscanellis hafði einnig að geyma heiti eyja sem enginn á fornöld kunni skil á, auk þess sem hann reiknaði stærð Asíu ranglega út og gerði heimsálfuna 8.000 km of langa.

 

Kólumbus áleit fyrir vikið fjarlægðina frá Kanaríeyjum til Chippangu en það heiti notaði Marcó Póló yfir Japan, nema einungis 4.400 km. Kort Toscanellis sýnir urmul eyja á leiðinni þar sem hann gæti fengið vistir.

 

Raunveruleg vegalengd milli Kanaríeyja og Japans er í raun tæpir 20.000 km þannig að Chippangu var sýnt þar sem Mexíkó er í raun.

Þegar Kólumbus lenti á Bahamaeyjum í Karíbahafi sendi hann sennilega vinsamlega hugsun til Toscanelli, sem hafði þrátt fyrir allt gefið honum kjark til að fara yfir Atlantshafið.

Kólumbus áleit eyna Antillia, miðja vegu til Chippangu, myndu reynast sér gagnlega. Á miðöldum voru sagðar sögur um Antillia sem sjö biskupar áttu að hafa flúið til þegar múslímar lögðu Spán undir sig á 8. öld.

 

Þegar Spánverjar gerðu Kólumbus út í könnunarleiðangurinn fann hann aftur á móti aldrei þessa goðsagnakenndu eyju sem kallaðist Antillia en rakst hins vegar á eyjarnar á Karíbahafi. Kólumbus var sannfærður um að eyjarnar væru hluti af Indlandi og nefndi íbúana þess vegna indíána.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: SØREN FLOTT

© Metropolitan Museum of Art/Wikimedia Commons. © Bartholomew, J. G./Wikimedia Commons. © L. Prang & Co., Boston/Wikimedia Commons.

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.