Um Mars
Rauður nágranni okkar kíkir í heimsókn
Eitt af þeim himintunglum sem auðveldast er að koma auga á um þessar mundir er rauða plánetan Mars. Reikistjarnan er meðal björtustu fyrirbæra á stjörnuhimninum – þrátt fyrir að nú sé tiltölulega langt á milli Mars og Jarðar á brautum sínum um sólu. En um það bil einu sinni á tveggja ára fresti kemur Mars nær okkur – þ.e. í um það bil 100 milljón kílómetra fjarlægð – þegar Sólin, Jörðin og Mars eru í beinni línu.
En það mun ekki gerast á þessu ári. Mars er auðþekkjanleg á rauð-appelsínugulum bjarma hennar sem stafar af ryðrauðu ryki á yfirborði og í lofthjúpi plánetunnar. Rykið er rautt vegna þess að yfirborð Mars inniheldur tiltölulega mikið magn af járnoxíði sem einnig gefur m.a. ryði og blóði lit. Yfirborð Mars inniheldur 18 prósent járnoxíð en á Jörðinni er sú tala átta prósent. Þú getur auðveldlega séð litinn á Mars með berum augum eða sjónauka.
Leiðbeiningar til að sjá Mars
Kl. 22 finnurðu Mars u.þ.b. 50 gráður fyrir ofan suður- eða suðvestur sjóndeildarhringinn.
Hvar og hvenær?
Á hverju kvöldi í janúar kl. 22 má sjá Mars í suður- eða suðvesturátt um það bil 50 gráður fyrir ofan sjóndeildarhringinn. Að kvöldi og nóttu færist plánetan svo niður til vesturs.
Þann 30. janúar mun tunglið fara mjög nálægt Mars á himninum.
Í sjónauka má jafnvel sjá smáatriði á yfirborði Mars eins og hvítar íshettur pólanna. Þú verður að nota mikla stækkun, þ.e. linsu með stuttri brennivídd.
