Baugar undir augunum eru ekki sjaldséð sjón hjá foreldrum ungra barna sem haldið hafa fyrir foreldrunum vöku heilu og hálfu næturnar. Alls kyns ráðum er beitt í örvæntingarfullri tilraun til að svæfa smáfólkið. Nú hefur ítalskt-bandarískt rannsóknarverkefni hins vegar leitt í ljós hvaða aðferð gefur besta raun.
Ef marka má þessa nýlegu rannsókn sem birtist í tímaritinu Current Biology, gefur eftirfarandi aðferð besta raun þegar ætlunin er að sefa barnið:
Takið barnið í fangið í fimm mínútur og gangið hægt og rólega um gólf í herberginu án þess að staðnæmast né skipta skyndilega um stefnu. Gætið þess að standa ekki kyrr. Síðan skyldi setjast niður og halda áfram á barninu í fimm til átta mínútur til viðbótar. Að því loknu ætti barnið að hafa róast og þá er unnt að leggja það frá sér.
Ólíkar aðferðir
Vísindamenn hafa komist að raun um ákjósanlegustu aðferðina við að svæfa börn, eftir að hafa lagt stund á hinar ýmsu aðferðir við að sefa grátandi börn. Tekin voru upp myndbrot af mismunandi aðstæðum sem sýndu foreldra halda börnum þéttingsfast að sér, ganga um gólf með þau, vagga þeim varlega í kerru eða einfaldlega að leggja þau frá sér. Með hliðsjón af þessum upptökum tókst vísindamönnunum síðan að álykta hvaða aðferð gæfi bestu raunina.
„Ákafur ungbarnagrátur, einkum um miðja nótt, er helsta ástæða foreldrastreitu. Sú aðferð sem helst er mælt með tekur á að giska fimmtán mínútur og hún er án efa sú sem foreldrar ættu að reyna að temja sér áður en þeir fara að velta fyrir sér hvort eitthvað ami að barninu,“ segir Kumi Kuroda, læknir við Riken heilavísindadeildina í Saitama í Japan.
Öll kornabörnin hættu að gráta
Aðferðin var reynd á 32 kornabörnum frá fæðingu og upp í sjö mánaða aldur sem áttu móður annað hvort á Ítalíu eða í Japan. Og aðferðin bar árangur. Auk þess að notast við myndbandseftirlit útbjuggu vísindamennirnir börnin með hjartasírita sem gerði kleift að fylgjast með púlsi barnanna. Þeir komust að raun um að öll börnin hættu að gráta þegar gengið hafði veri um gólf með þau í fimm mínútur. Helmingur barnanna var aukinheldur sofnaður.
Um þriðjungur barnanna vaknaði engu að síður á sömu stundu og þau voru lögð niður í rúmið eða vögguna. Hjartasíritinn leiddi í ljós að hjartsláttur barnanna jókst nægilega mikið til að vekja þau á þeirri stundu sem þau misstu snertinguna við móðurina. Engu virtist skipta þótt barnið væri lagt niður ofur varlega. Það sem virtist gera gæfumuninn fólst í því að móðirin sæti kyrr með barnið í fimm til átta mínútur, eftir að hafa gengið um gólf með það, áður en hún lagði það frá sér.
Fyrirmyndir í atferli dýranna
Innblásturinn að aðferðunum fékkst meðal annars úr rannsóknum á köttum, músum og íkornum en afkvæmi allra þessara dýra eru með öllu hjálparvana þegar þau fæðast, líkt og við á um mennsk kornabörn. Rannsóknir hafa m.a. leitt í ljós að það að mæðurnar bera afkvæmin á líkama sínum hefur sefandi og róandi áhrif á ung afkvæmi þeirra. Slík áhrif ganga undir heitinu „burðarviðbrögð“. Þar sem mörg dýr bera ung afkvæmi sín til að forðast hætturnar sem að þeim steðja, kunna þessi viðbrögð að hafa orðið ofan á í þróunarfræðilegum skilningi sökum þess að slík hegðun leiddi af sér auknar líkur á að afkvæmið kæmist af.
Þó svo að sú aðferð sem mælt var með að gerði gagn í því skyni að róa barnið, hefði gefið betri raun en aðrar aðferðir, leggja vísindamennirnir áherslu á að ekki megi líta á aðferðina sem neina kraftaverkalækningu fyrir svefnvana foreldra.
„Kornabörn kunna að vera vakandi af ýmsum ástæðum. Sum börn þjást t.d. af magakveisu og þess ber að geta að umrædd aðferð gagnast foreldrum slíkra barna tæplega neitt. Foreldrar þeirra þurfa líkast til bara að sættast við það að fá minni svefn en áður“, segir Gianluca Esposito, prófessor í þróunarsálfræði við háskólann í Trento á Ítalíu.
LESTU EINNIG
Sine Ditlev Bihlet sem er hjúkrunarfræðingur hjá danska ungbarnaeftirlitinu og heldur úti heimasíðu um svefnvenjur barna í Danmörku, er álitin vera einn helsti sérfræðingur á sviði ungbarnasvefns en hún kveður rannsóknir á svefni kornabarna vera eilítið þversagnakenndar.
„Sumar aðferðir gagnast tilteknu fólki og allt aðrar koma að gagni fyrir aðra. Þessi rannsókn er tiltölulega lítil í sniðum en þó er það jákvætt að rannsóknin skuli sýna að það sé áhrifaríkt að taka barnið upp í fangið og fá það til að róast þar og sofna síðan. Mín skoðun er sú að „burðaraðferðin“, það að fá barnið til að sofna og færa það síðan úr stað, gagnist mörgum. Í raun réttri mæli ég oft með þeirri aðferð. Öðrum hentar aftur á móti best að kenna barninu að sofna þar sem því er ætlað að sofa áfram. Annars kynni barnið að vakna aftur eftir 30-45 mínútur og þá þarf að endurtaka allt ferlið,“ segir Sine Ditlev Bihlet.