Tækni

Sannleikurinn um rafhlöður

Staðreyndir og baráttan við falsfréttir: Þær eru þungar, óskilvirkar og fullar dýrum og hættulegum efnum. En á sama tíma skipta þær sköpum til þess að vind-, sólar- og vatnsorka geti komið í staðinn fyrir jarðeldsneyti.

BIRT: 19/01/2022

,,RAFHLÖÐUR HLÍFA UMHVERFINU” – BÆÐI OG

Baráttan gegn hnattrænni hlýnun nýtur góðs af rafhlöðum því þær geta geymt orku og tryggja þráðlausa notkun rafmagns frá grænum orkulindum eins og sólar-, vind- og vatnsafli.

 

En útreikningar sýna að framleiðsla á venjulegri rafhlöðu losar níu tonn af CO2, þ.e.a.s. framleiðsla á einum rafbíl markar helmingi dýpri spor en bensínbílar gera.

 

Auk þess er að finna í rafhlöðum frumefni eins og kóbolt og létta silfurhvíta málminn litíum.

 

Vinnsla á litíum leiðir samkvæmt fræðimönnum til mengunar vatns og skorts á því á námasvæðum í t.d. Argentínu, Bólivíu og Chile og því eru vísindamenn áhugasamir um frekari endurvinnslu.

 

Fáðu að vita meira um hvernig rafhlaðan virkar með jónaskiptum og hvernig hún fær rafhlöðugetu sína. Farðu með bendilinn yfir gulu punktana.

Dugar lengur

Plúspóllinn (kaþóta) samanstendur af litíum-málmoxíði (rauðu kúlurnar) sem m.a. gefur mikla hleðslu.

Dugar lengur

Plúspóllinn (kaþóta) samanstendur af litíum-málmoxíði (rauðu kúlurnar) sem m.a. gefur mikla hleðslu.

Dugar lengur

Plúspóllinn (kaþóta) samanstendur af litíum-málmoxíði (rauðu kúlurnar) sem m.a. gefur mikla hleðslu.

Dugar lengur

Plúspóllinn (kaþóta) samanstendur af litíum-málmoxíði (rauðu kúlurnar) sem m.a. gefur mikla hleðslu.

Dugar lengur

Plúspóllinn (kaþóta) samanstendur af litíum-málmoxíði (rauðu kúlurnar) sem m.a. gefur mikla hleðslu.

Ferðast um

Þegar rafhlaða er nýtt færa litíum-jónir sig frá anóðu til katóðu. Þessu er öfugt farið við hleðslu.

Geymir jónir 

Mínuspóllinn (anóðan) samanstendur af kolefninu petroliumkoksi sem geymir litíum-jónir (bláu kúlurnar).

 

Núna eru um 5% endurunnin á heimsvísu en þetta mun að líkindum breytast á komandi árum.

 

Í skýrslu frá árinu 2019 ætlar hugveitan International Institute for Sustainable Development að verðmæti á endurunnu litíum og kóbolti úr gömlum rafhlöðum muni vaxa í um 3.000 milljarða kr. árið 2025.

,,RAFHLÖÐUR HAFA BETUR GEGN JARÐEFNAELDSNEYTI” – NEI

 

Sérfræðingar styðjast við hugtakið orkuþéttni til að bera saman samhengi milli þyngdar eldsneytis og hve mikilli orku það getur skilað.

 

Í ljósi þess eiga rafhlöður varla möguleika. Eitt tonn af þotueldsneyti er með fjórtán sinnum meiri orkuþéttni en rafhlaða af sömu þyngd meðan rafknúinn flutningabíll tekur um 40% minni farm en samsvarandi bensínknúnir bílar.

 

Vandinn er enn verri vegna þess að bílar, strætisvagnar og flugvélar léttast meðan gengið er á eldsneytið. Rafhlaða heldur hins vegar þyngd sinni en í því felst mikil áskorun, einkum fyrir rafknúnar flugvélar.

 

Hið kanadíska Harbor Air hefur þróað fyrstu farþegaflaugina með góðum árangri en hún er algjörlega rafknúin.

,,GRÆNIR FLUTNINGAR VERÐA DÝRARI" - NEI

Rafhlöður hafa átt sinn þátt í að halda háu verðlagi á rafbílum en þetta breyttist árið 2020 að mati orkumálaráðuneytis Bandaríkjanna.

 

Spá þeirra sýnir að kostnaður á rafhlöðum nú í ár nái niður undir 17.000 krónur per kílówattstund (kWh).

 

Þetta verðfall gerir rafbíla heppilegri en bensínbíla.

 

Kostnaður við hverja kílówattstund hefur fallið á síðasta áratug, einkum vegna meiri eftirspurnar sem eykur fjöldaframleiðslu á rafhlöðum og frá árinu 2010 hefur kostnaður við rahflöður við flutninga fallið um: 87%.

Verð á kílówattstund

 

Sjáðu hvernig litíumjónarafhlöður virka og hvað getur lengt endingu rafhlöðunnar.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Niels Halfdan Hansen

© Habour Air

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Jörðin

Maðurinn hefur breytt möndulhalla jarðar

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

NÝJASTA NÝTT

Lifandi Saga

Flugmóðurskip úr sagi og ís átti að brjóta kafbáta Þjóðverjanna á bak aftur

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Flugmóðurskip úr sagi og ís átti að brjóta kafbáta Þjóðverjanna á bak aftur

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Hvers vegna þola sumir ekki kóríander?

Heilsa

Bakteríur í blóði auka þyngdina

Maðurinn

Svefnleysi skaðar þarmana

Lifandi Saga

Hvert flúðu spænskir Gyðingar?

Vinsælast

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

3

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

4

Maðurinn

3 ókostir við greind

5

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

6

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

3

Maðurinn

3 ókostir við greind

4

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

5

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

6

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Lifandi Saga

Þess vegna trúa milljónir á mýtuna: Barnaníðingar djöfulsins 

Vísindamenn

Stærðfræðisnillingur fann upp tölvuna

Heilsa

Þess vegna ættir þú alltaf að setja klósettlokið niður áður en þú sturtar

Maðurinn

Vanþroskað tvíburafóstur fjarlægt úr heila ársgamallar stúlku

Lifandi Saga

Hver fékk fyrsta rauða spjaldið?

Lifandi Saga

Hvert var banamein Elvis Presleys?

Maðurinn

Angistargenið er nú fundið

Náttúran

Glæpir borga sig

Náttúran

Af hverju límist lím ekki við innra byrði túbunnar?

Maðurinn

Vísindamenn hafa komist að rót mannvonskunnar: Fræðist um verstu hliðar ykkar

Lifandi Saga

Refsiföngum í síðari heimsstyrjöldinni fórnað 

Maðurinn

Af hverju eiga karlmenn auðveldara með að fá fullnægingu en konur?

Flugmóðurskip úr sagi og ís átti að brjóta kafbáta Þjóðverjanna á bak aftur

Skortur á stáli ýtti undir sköpunarkraft bandamanna í baráttunni við hina illræmdu kafbáta nasistanna. Ein ótrúlegasta tilraunin átti sér stað á stöðuvatni einu í Kanada.

Lifandi Saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.