Maðurinn

Þess vegna þráum við faðmlög

Kórónuveiran og allt sem henni fylgdi hefur gert það að verkum að færri faðmast nú til dags og við snertum húð annarra sjaldnar. Ef marka má vísindarannsóknir hefur líkamleg snerting hins vegar margvísleg jákvæð áhrif á heilsu okkar.

BIRT: 29/04/2023

Þau geta verið klaufaleg, önnur vinsamleg og enn önnur tilfinningaleg.

 

Til eru ýmis blæbrigði faðmlaga og við erum ekki öll jafn viljug að faðma fólk.

 

Svo kom kórónuveiran og neyddi okkur öll til að vera spör á alls kyns faðmlög, svo ekkert var við því að segja þótt ýmsa var farið að lengja eftir góðu, þéttu faðmlagi.

 

Ef marka má vísindalegar rannsóknir hafa faðmlög ýmislegt gott og gagnlegt í för með sér fyrir heilsu mannanna.

 

1. Faðmlag gott fyrir hjartað

Sumir segja að þeim hlýni um hjartarætur þegar þeir eru faðmaðir innilega.

 

Færri vita þó sennilega að faðmlög og innileg snerting virka beinlínis sem hjartalyf.

 

Tilraun vísindamanna, við m.a. Chapel Hill háskólann í Norður-Karólínu, leiddi í ljós að tiltölulega skammvinn faðmlög geta haft jákvæð og verndandi áhrif á heilbrigði hjartans.

 

Faðmlag og snerting makans stuttu fyrir streituvaldandi aðstæður geta nefnilega lækkað blóðþrýstinginn og hægt á hjartslætti svo um munar.

 

2. Faðmlög vernda gegn sjúkdómum

Í tilraun einni sem gerð var við Carnegie Mellon háskólann í Bandaríkjunum tókst að sanna að tíð faðmlög geta varið okkur gegn kvefi og öðrum kvillum.

 

Vísindamennirnir spurðu rösklega 400 þátttakendur rannsóknarinnar hversu oft þeir hefðu verið faðmaðir á tveggja til þriggja vikna tímabili og báru síðan niðurstöðurnar saman við viðnámsþrótt þeirra gagnvart sjúkdómum.

 

Rannsóknin leiddi í ljós að tíð faðmlög geta varið okkur gegn sjúkdómum og sýkingum, auk þess að milda sjúkdómseinkenni.

 

3. Faðmlög losa um hamingjuefni

Tilraunir hafa sýnt að almennilegt faðmlag, helst lengur en 20 sekúndur, getur valdið því að ofgnótt svonefndra gleði- og kærleiksefna myndast í heila.

 

Eitt þessara efna er hormónið oxýtósín sem sumir kalla „knúshormónið“.

 

Oxýtósín er myndað í undirstúku heilans og er m.a. þekkt fyrir að draga úr framleiðslu streituhormónsins kortísóls og fyrir að stuðla að langvarandi félagstengslum milli þeirra sem faðmast eða snerta húð hvers annars með öðrum hætti.

 

Karlar eru með minna magn af oxýtósíni í heila en konur og fyrir vikið hafa rannsóknir við Kaliforníuháskóla leitt í ljós að karlmönnum gagnast einkar vel að faðma aðra og að vera faðmaðir.

 

Önnur hamingjuefni sem myndast við faðmlag eru:

 

  • Serótónín sem sendir boð milli taugafrumna og gegnir mikilvægu hlutverki fyrir skapferli, matarlyst, svefn og minni.

 

  • Dópamín sem myndast í umbunarstöðvum heilans, nucleus accumbens, tengist því beint hvenær okkur líður vel.

 

  • Endorfín sem losna úr læðingi í heila og niður í mænu, hafa þau áhrif að draga úr sársauka og að örva gleði.

 

4. Faðmlög geta lægt óttann við dauðann

Hræðslan við að deyja getur herjað á alla en þeir sem búa yfir lítilli sjálfsvirðingu óttast dauðann oft meira en aðrir.

 

Í tilraun einni í VU háskólanum í Amsterdam sem birtist í tímaritinu Psychological Science árið 2014, var sýnt fram á að faðmlög og líkamleg snerting geta dregið úr dauðahræðslu fólks með lítið sjálfstraust. Ef marka má stjórnanda tilraunarinnar, Sander Kool, nægir að snerta lauslega og tilviljanakennt.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Nanna Vium

Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Náttúran

6 atriði sem þú ættir að vita um skeggskottu: Gráðugur ættingi silfurskottunnar gæti brátt hertekið heimili þitt

Tækni

Lúxus eftir dómsdag: Lítum á skýli milljarðamæringanna

Menning og saga

Indiana Jones raunveruleikans leitaði að sáttmálsörkinni

Náttúran

Átvögl sjávarins geta kælt loftslagið

Lifandi Saga

Í bók frá miðöldum leyndist óþekkt portrett af Michelangelo

Tækni

Edison gegn Tesla: Meistarar rafmagnsins hötuðust

Maðurinn

7 magnaðar staðreyndir um augu þín

Tækni

Minnislisti nördanna: Búnaður

Tækni

Nú fá róbótar siðferðilegan áttavita

Heilsa

Ný tækni vekur latar sáðfrumur

Jörðin

Glóandi sprengingar skapa hljóðhöggbylgjur

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is