Náttúran

Vísindamenn fóðra flugurnar á blóði og veirum

Daglega klekjast mörg þúsund moskítómý í franskri rannsóknastofu. Þar starfa sérfræðingar í vörnum gegn þessum blóðsugum sem dreifa malaríu, zíkaveiru og gulusótt.

BIRT: 14/04/2023

Matreiðsla / Hættulegum veirum blandað í blóð.

Þeir smitvaldar sem moskítóflugur dreifa í menn eru meðhöndlaðir í vel einangraðri deild rannsóknastofunnar. Vísindamenn klæðast öryggisbúningum, grímum og hönskum þegar þeir blanda veirum í blóðið sem notað er til að fóðra flugurnar.

Þjónusta / Máltíðin er borin fram 37 gráðu heit.

Tvisvar í viku fá flugurnar blóð sem hitað er upp í 37 gráður. Prótín og fitur í blóðinu nýtast þeim til að mynda egg. Karlflugur fá aðeins vatn og hunang sem svipar til blómasafans sem þær lifa á í náttúrunni.

Deyfing: Flugurnar verða meðfærilegar í kulda.

Þegar kvenflugurnar hafa sogið í sig skammt af sýktu blóði eru þær deyfðar með því að leggja þær á ís. Blóðmettaðar flugurnar eru næst settar í geyma og settar í hitaskáp þar sem veirunum gefst færi á að flytja sig úr meltingarveginum í aðra líkamshluta.

Upphitun: Veiran dreifist um líkamann

Blóðfylltu kvenflugurnar eru flutt í ílát og sett í hitaskáp þar sem vírusinn hefur tíma til að dreifa sér frá þörmum til líkamans.

Töppun: Klippt fluga skilar af sér munnvatni.

Fætur og vængir eru klipptir af sýktu flugunum svo þær nái örugglega ekki að flýja, þegar munnvatnssýni er tekið. Bæði munnvatn og höfuð eru rannsökuð til að greina hvernig veiran kemst í munnvatn flugunnar. Með munnvatninu berst veiran í menn þegar flugan stingur.

Ilmskynjari / Fíngerð hár nema líkamslykt.

Moskítóflugur laðast að lykt og útöndun manna. Fíngerð hár á þreifurunum eru næm fyrir tilteknum ilmsameindum og sérstakt tæki er notað til að greina hvernig taugafrumur í hárunum bregðast við mismunandi ilmefnum.

Frjálst val: Mismunandi ilmefni

Flugurnar eru settar inn í Y-laga leiðslu, þar sem þær geta valið milli geyma með mismunandi ilmefnum. Meðal þess sem vísindamennirnir vilja komast að, er hvort þær flugur sem eru ónæmar fyrir skordýraeitri laðist að öðrum ilmefnum en aðrar moskítóflugur.

Munnryksuga / Flugunum er blásið í dauðann.

Blásið er í slöngu til að feykja flugunum út í flösku með eitri. Í rannsóknastofunni er m.a. verið að prófa nýjar eiturtegundir til að geta unnið á flugum sem hafa komið sér upp ónæmi. Sama eitrið er í öllum flöskunum en hins vegar mismikið magn.

Banvænn elskhugi / Karlinn smitar rauðu eitri við mökun.

Ófrjóar karlflugur eru smurðar með skordýraeitri. Ætlunin er að eitrið berist í kvenflugur við mökun og þær eignist færri afkvæmi. Eitrið er merkt með rauðum lit til að sýna hve mikið berst yfir á kvenfluguna.

Ný kynslóð / Kvenflugan getur verpt mörgum sinnum.

Þremur dögum eftir mökun verpir kvenflugan um hundrað eggjum í kyrrt vatn. Hún getur verpt mörgum sinnum eftir aðeins eina mökun en þarf að fá meira blóð fyrir hverja hrygningu. Í rannsóknastofunni klekjast allt að 3.000 egg á dag.

Matreiðsla / Hættulegum veirum blandað í blóð.

Þeir smitvaldar sem moskítóflugur dreifa í menn eru meðhöndlaðir í vel einangraðri deild rannsóknastofunnar. Vísindamenn klæðast öryggisbúningum, grímum og hönskum þegar þeir blanda veirum í blóðið sem notað er til að fóðra flugurnar.

Þjónusta / Máltíðin er borin fram 37 gráðu heit.

Tvisvar í viku fá flugurnar blóð sem hitað er upp í 37 gráður. Prótín og fitur í blóðinu nýtast þeim til að mynda egg. Karlflugur fá aðeins vatn og hunang sem svipar til blómasafans sem þær lifa á í náttúrunni.

Deyfing: Flugurnar verða meðfærilegar í kulda.

Þegar kvenflugurnar hafa sogið í sig skammt af sýktu blóði eru þær deyfðar með því að leggja þær á ís. Blóðmettaðar flugurnar eru næst settar í geyma og settar í hitaskáp þar sem veirunum gefst færi á að flytja sig úr meltingarveginum í aðra líkamshluta.

Upphitun: Veiran dreifist um líkamann

Blóðfylltu kvenflugurnar eru flutt í ílát og sett í hitaskáp þar sem vírusinn hefur tíma til að dreifa sér frá þörmum til líkamans.

Töppun: Klippt fluga skilar af sér munnvatni.

Fætur og vængir eru klipptir af sýktu flugunum svo þær nái örugglega ekki að flýja, þegar munnvatnssýni er tekið. Bæði munnvatn og höfuð eru rannsökuð til að greina hvernig veiran kemst í munnvatn flugunnar. Með munnvatninu berst veiran í menn þegar flugan stingur.

Ilmskynjari / Fíngerð hár nema líkamslykt.

Moskítóflugur laðast að lykt og útöndun manna. Fíngerð hár á þreifurunum eru næm fyrir tilteknum ilmsameindum og sérstakt tæki er notað til að greina hvernig taugafrumur í hárunum bregðast við mismunandi ilmefnum.

Frjálst val: Mismunandi ilmefni

Flugurnar eru settar inn í Y-laga leiðslu, þar sem þær geta valið milli geyma með mismunandi ilmefnum. Meðal þess sem vísindamennirnir vilja komast að, er hvort þær flugur sem eru ónæmar fyrir skordýraeitri laðist að öðrum ilmefnum en aðrar moskítóflugur.

Munnryksuga / Flugunum er blásið í dauðann.

Blásið er í slöngu til að feykja flugunum út í flösku með eitri. Í rannsóknastofunni er m.a. verið að prófa nýjar eiturtegundir til að geta unnið á flugum sem hafa komið sér upp ónæmi. Sama eitrið er í öllum flöskunum en hins vegar mismikið magn.

Banvænn elskhugi / Karlinn smitar rauðu eitri við mökun.

Ófrjóar karlflugur eru smurðar með skordýraeitri. Ætlunin er að eitrið berist í kvenflugur við mökun og þær eignist færri afkvæmi. Eitrið er merkt með rauðum lit til að sýna hve mikið berst yfir á kvenfluguna.

Ný kynslóð / Kvenflugan getur verpt mörgum sinnum.

Þremur dögum eftir mökun verpir kvenflugan um hundrað eggjum í kyrrt vatn. Hún getur verpt mörgum sinnum eftir aðeins eina mökun en þarf að fá meira blóð fyrir hverja hrygningu. Í rannsóknastofunni klekjast allt að 3.000 egg á dag.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: JESPER BINDSLEV

Patrick Landmann

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.