Náttúran

30.000 ára gamall mammútskálfur birtist upp úr sífreranum

Næstum heill, hærður mammútskálfur uppgötvaðist fyrir tilviljun í sífrera í Kanada. Vísindamenn segja þennan kálf vera eitt heillegasta ísaldardýr sem hefur fundist nokkurn tímann.

BIRT: 10/01/2023

Þegar ungur gullgrafari á hinu fræga Klondike-svæði í Kanada rak gröfuskófluna í eitthvað hart neyddist hann til að sækja yfirmann sinn.

 

Í leðjunni sáust greinilega útlínur frosins mammútskálfs – sem nánast var alveg heill, bæði með húð og hári.

 

Steingervingafræðingurinn Dr. Grant Zasula kallaði þetta „merkasta fund í Norður-Ameríku á sviði steingervingafræði,“ í viðtali við CBC-fréttastofuna.

 

Hann starfar í Yukon í Norðvestur-Kanada, einu af alls þremur norðurhéruðum landsins og fékk í hendur mynd af mammútskálfinum sem talinn er kvenkyns, aðeins hálftíma eftir að grafan rakst í þetta ísaldardýr.

 

„Hún er með rana, hún er með hala og agnarlítil eyru. Og fremst er raninn lagaður til að geta slitið upp gras,“ sagði hann við CBC-fréttastofuna.

Fyrir um 30.000 árum gekk þessi mammútskálfur um Yukon-svæðið ásamt villihestum, hellisljónum og risavöxnum sléttuvísundum.

Mammútskálfurinn fannst í Tr‘ondëk Hwëch‘in-héraði sem byggt er frumbyggjum. Kálfurinn hefur þar fengið nafni Nun cho ga sem merkir „stór ungi“ á Hän-tungumálinu sem talað er af frumbyggjum í Yukon og Alaska.

 

Svæði þekkt fyrir ísaldarleifar

Fyrsta skoðun, gerð m.a. af jarðfræðingum hjá Yukon-jarðfræðistofnuninni og Calgaryháskóla, sýnir að Nun cho ga hefur að líkindum látið lífið fyrir um 30.000 árum og síðan varðveist í sífreranum.

Mammútar og hellaljón koma upp úr sífreranum

Í árþúsundir hefur sífreri Síberíu umlukt dýralíf frá tímum ísaldar. Nú bráðnar ísinn og dregur hin fullkomlega varðveittu forsögulegu dýr fram í dagsljósið. Og eitt dýranna er svo vel varðveitt að það var enn með blóð í æðum og þvag í þvagblöðru – eftir 42.000 ár. Smelltu hér og sjáðu myndirnar.

Þótt Yukon-svæðið sé heimsþekkt fyrir ísaldarleifar, er afar sjaldgæft að finna dýr sem varðveist hafa með bæði húð og hári.

 

Svo sjaldséð er það að þetta er í fyrsta sinn sem mammút finnst í næstum heilu lagi í Norður-Ameríku.

 

„Nun cho ga er falleg skepna og ein stórkostlegasta uppgötvun frá ísöld sem gerð hefur verið í heiminum,“ segir Dr. Grant Zazula í fréttatilkynningu.

 

Árið 1948 fundust hlutar af mammútskálfi sem fékk nafnið „Effie“, í gullnámu lengst inni í Alaska. Og árið 2007 fannst annar mammútskálfur sem fékk nafnið „Lyuba“, í sífreranum í Síberíu.

 

Nun cho ga er 140 cm að lengd og örlitlu lengri en kálfurinn sem fannst í Síberíu og vísindamenn telja að hún hafi náð að lifa í um einn mánuð á kanadísku ísöldinni.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: NANNA VIUM

© AFP/Ritzau Scanpix

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.