Ný aðferð greinir hræðilegan sjúkdóm á fljótvirkan hátt 

Vísindamenn hafa þróað próf sem getur afhjúpað alvarlegan heilasjúkdóm á aðeins þremur mínútum.

BIRT: 04/10/2022

LESTÍMI:

2 mínútur

Þegar Les Milne greindist með Parkinson, uppgötvaði eiginkona hans, Joy, að hún gat fundið lyktina af sjúkdómnum á húð hans.

 

Nú hefur öflugt lyktarskyn hennar gert það að verkum að vísindamenn frá háskólanum í Manchester hafa þróað próf sem getur þefað uppi sjúkdóminn á húð sjúklinga á aðeins þremur mínútum. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu.

 

Vonir standa til að nýja prófið geti greint Parkinsonsjúklinga fyrr á sjúkdómsferlinum þannig að meðferð geti hafist sem fyrst.

 

Myglulykt fyrstu merki sjúkdómsins

Eiginkonan segir Les alltaf hafa haft „þungan, karlmannlegan“ ilm. En um 35 ára aldurinn fór líkamslyktin að breytast.

 

„Lyktin varð frekar óþægileg, sérstaklega í kring um axlir og háls, já, lyktin hans breyttist vafalítið,“ sagði Joy Milne í viðtali við BBC.

 

Tólf árum síðar greindist Les Milne loksins með hinn hræðilega sjúkdóm sem eyðileggur heilann með tímanum.

 

Það var þá sem Joy fann aftur þessa sérstöku rotnunarlykt af öðrum Parkinsonsjúklingum.

 

Stuttu fyrir andlát sitt árið 2015 lofaði Joy eiginmanninum að hún léti rannsaka þetta sérstaka lyktarskyn sitt. Það gæti gagnast í baráttunni gegn Parkinsonsjúkdómnum að hans mati.

 

Sérstök efnasamsetning í húðfitu

Hópur lífefnafræðinga frá háskólanum í Manchester trúði sögu Joy nógu mikið til að kanna hvort einhver sérstök lykt gæti verið tengd sjúkdómnum.

 

Með því að bera saman sameindir í fitu á húðinni komust þeir að því að Parkinsonsjúklingar hafa sérstaka efnasamsetningu sem gefur þennan einstaka ilm sem næmt lyktarskyn Joy’s getur fundið.

 

Rannsakendur báru saman fitusamsetningu 79 Parkinsonsjúklinga og 71 heilbrigðra og fundu um 4.000 einstök efnasambönd og 500 þeirra tengdust sjúklingunum.

Nú hefur uppgötvunin verið notuð í próf sem að sögn vísindamannanna getur greint Parkinson út frá litlu húðsýni á aðeins þremur mínútum.

 

En það þarf að gera fleiri og ítarlegri rannsóknir áður en hægt er að samþykkja prófið. Vísindamennirnir vonast til að hægt sé að prófa hana á mönnum eftir u.þ.b. tvö ár.

 

Engin örugg greining til

Ef þetta nýja próf verður samþykkt gæti það skipt miklu fyrir þær tæplega níu milljónir manna sem samkvæmt Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni WHO, búa við þennan heilahrörnunarsjúkdóm um allan heim.

 

Sem stendur er erfitt að greina sjúkdóminn fyrr en hann fer að ágerast.

 

Eins er ekki enn vitað hvað orsakar sjúkdóminn en tölfræðin sýnir gríðarlega aukningu og er Parkinson sá taugasjúkdómur sem eykst hvað hraðast. Árið 2019 létust tvöfalt fleiri úr Parkinson en árið 2000.

Þó svo engin lækning sé til staðar þessa stundina, getur snemmbúin greining tryggt sjúklingum skjótari og betri aðstoð við að lifa góðu lífi. Taugaskemmdirnar í heilanum geta aukið á þunglyndi og að sögn Joy Milne hefði verið auðveldara að takast á við sjúkdóminn ef Les hefði verið greindur fyrr.

 

“Við hefðum eytt meiri tíma með fjölskyldunni. Við hefðum ferðast meira,” segir hún.

BIRT: 04/10/2022

HÖFUNDUR: SØREN STEENSIG

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: Shutterstock

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is