Yfir daginn sitja þeir í mestu makindum í hársekkjum þínum og fitukirtlum og háma í sig dauðar húðfrumur og fitu.
Og þegar myrkrið skellur á, skríður öll hjörðin úr felum og byrjar að eðla sig á öllu andlitinu þín – frá enni til nefbrodds.
Kannski hljómar þetta eins og hrollvekja en er engu að síður blákaldur veruleiki. Andlitsmaurinn Demodex folliculorum hefur gert 90% mannkyns að búsvæðum sínum og þrífst þar frá vöggu okkar til grafar – og „í sveita þíns andlitis“ svo vitnað sé í Biblíuna.
Nú hafa vísindamenn í fyrsta sinn rannsakað erfðamengi þess 0,4 millimetra langa maurs og uppgötvað að með smávægilegum genabreytingum sem aldrei hafa sést hjá svipuðum tegundum, eru þeir að verða hluti af okkur.
Á daginn heldur D. folliculorum í fitukirtlum andlitsins og lifir þar af fitu og dauðum húðfrumum. Hér sést maur á húð á smásjármynd.
Lifir í vellystingum
Vísindamennirnir grandskoðuðu erfðamengi þessa örsmáa áttfótungs og uppgötvuðu að hann nýtir aðeins allra nauðsynlegustu prótín og hefur þar með aðeins nauðsynlegustu gen. Svo fá gen hafa ekki áður fundist í nokkru skordýri, krabbadýri eða könguló.
Vísindamennirnir telja að genafæðin sé afrakstur af verndaðri tilveru í fitukirtlum okkar, þar sem þeir standa ekki í neinni samkeppni og þurfa ekki að óttast rándýr. Erfðaefnið hefur þess vegna minnkað niður í það allra nauðsynlegasta.
Með þessu móti, segja vísindamennirnir, eru maurarnir að þróast úr utanáliggjandi sníkjudýri í lífveru sem lifir samlífi með hýsli sínum. Þeir eru með öðrum orðum að renna saman við okkur.
LESTU EINNIG
Næst: Útrýming
Genafæðin er líka ástæða fleiri sérkennilegheita mauranna. T.d. skríða þeir ekki upp úr fitukirtlunum fyrr en á nóttunni, vegna þess að þeir búa ekki lengur yfir genum sem vernda fyrir útfjólublárri geislun.
Þeir hafa einnig glatað hæfninni til að framleiða melatónín sem á þátt í svefnvenjum manna og mökun hryggleysingja. Það vandamál leysa maurarnir með því að stela hormóninu úr húð okkar sem einmitt losar það úr líkamanum.
Þótt slíkar genabreytingar geti virst heppilegar, telja vísindamennirnir að þær gætu átt sér aðra og dekkri hlið. Því fleiri genum sem maurarnir glata, því háðari verða þeir okkur.
Í mörg ár töldu vísindamenn að D. folliculorum væri ekki með endaþarmsop og að saur hafi þess í stað safnast upp inni í dýrinu og dreift sér á andlit okkar þegar maurinn dó. En í nýju rannsókninni komust vísindamennirnir að því að D. folliculorum er í raun með lítið op, sem sést við enda á örvarinnar.
Og á endanum telja vísindamennirnir að maurarnir gætu stefnt á eigin útrýmingu. Það gætu verið slæm tíðindi bæði fyrir Homo sapiens og Demodex folliculorum.
„Maurar hafa verið sakaðir um margt. Þessi langa sambúð með mönnum bendir þó til að þeir séu okkur líka til gagns og sjái t.d. til þess að fitukirtlar í andlitinu stíflist ekki,“ segir einn vísindamannanna, Dr. Henk Braig hjá Bangorháskóla í Englandi.
