Heilbrigt og langt líf er sennilega efst á óskalista okkar flestra og líkurnar á að þetta rætist hafa hugsanlega aukist eftir að gerð var ný uppgötvun. Hópur sænskra og norskra vísindamanna hefur nefnilega komist að raun um með hvaða móti mætti hugsanlega hægja á líffræðilegri öldrun líkamans og fresta því að hjarta- og æðasjúkdómar geri vart við sig.
Í tilraun sem gerð var á alls 443 eldri körlum og konum og nýverið var birt í tímaritinu Nutrients, leiddu vísindamenn í ljós að fólki sem var gefið daglega steinefnið selen og hjálparensímið Q10 sem er fæðubótarefni, voru með lengri litningaenda en hinir sem fengu lyfleysu. Fyrri rannsóknir höfðu tengt stutta litningaenda við öldrun og hjarta- og æðasjúkdóma, svo nú virðist sem vísindamenn hafi fundið leið til að hægja á ferlinu sem gerir okkur veikluð og öldruð.
Lengir hugsanlega lífið
Litningaenda sem eiga stóran þátt í að verja frumurnar gegn hrörnun, er að finna á endum allra DNA-raða. Líkt og skóreimar eru varðar með plasti til að koma í veg fyrir að þær rakni upp, gera litningaendarnir svipað gagn til að DNA-raðirnar haldist heilar.
Litningaendarnir styttast í hvert skipti sem frumur skipta sér. Þegar þeir hafa runnið sitt skeið og DNA-raðirnar byrja að trosna, eru dagar frumunnar taldir. Þessu mætti líkja við eins konar klippikort fyrir alla ævidaga okkar, því litningaendarnir ákvarða hversu lengi fruman getur enst. Ef við sjáum til þess að líkaminn sé útbúinn nægilegu magni af selen og Q10 virðumst við geta lengt ferðalag okkar hér á jörðu.
LESTU EINNIG
Vísindamennirnir mældu lengd litningaendanna í hvítfrumum sem eru hvítu blóðkornin og hluti af ónæmiskerfi líkamans. Um er að ræða þekkta aðferð til að öðlast frekari innsýn í líffræðilegan aldur líkamans, ekki hvað síst sökum þess að lengd litningaendanna í hvítfrumum er ekki ýkja frábrugðin lengdinni í öðrum frumum líkamans.
Frumur hafa þörf fyrir Q10 til að framleiða orku
Hjálparensímið Q10 (einnig kallað úbíkínon) er efni sem allar frumur líkamans hafa þörf fyrir í því skyni að framleiða orku. Í þessu ferli sem í daglegu tali nefnist orkuefnaskipti, umbreytast fita, prótein og kolvetni í adenosíntrífosfat (ATP) en um er að ræða staðlað form efnaorku sem allar lífverur notfæra sér við orkumiðlun.
Líkaminn getur framleitt Q10 sjálfur, m.a í lifrinni en þegar við nálgumst tvítugt byrjar framleiðsla líkamans sjálfs að láta undan síga. Magnið af Q10 í líkama áttræðra einstaklinga er t.d. helmingi minna en í tvítugum. Þegar fólk kemst á fimmtugs- og sextugsaldur fara margir að finna fyrir aukinni þreytu og þverrandi orku sem hvort tveggja á rætur að rekja til minna Q10-magns í líkamanum.
„Mælingar okkar hafa leitt í ljós að þegar líkamann skortir selen og hjálparensímið Q10, verður öldrunarferlið örara en ella. Með því að taka þessi efni inn sem fæðubótarefni er unnt að hægja á ferlinu þannig að öldrunin gangi hægar fyrir sig“, útskýrir forsvarsmaður rannsóknarinnar, Urban Alehagen, prófessor við háskólasjúkrahúsið í Linköping.
