Maðurinn

Fimm svefntruflanir sem geta komið þér til að kvíða nóttinni

Heilagallar geta knúið þig til afbrota í svefni. Nýjar rannsóknir sýna að svefn er mikilvægur fyrir minnið og námsgetuna en það hlakka samt ekki allir til næturinnar.

BIRT: 10/04/2024

1. Sofandi börn eins og uppvakningar

Um 40% allra barna ganga í svefni að minnsta kosti einu sinni í uppvextinum og sum halda því áfram á fullorðinsaldri.

 

Svefngenglar eru með opin augun og skynja umhverfið en bregðast ekki við öðru fólki.

 

Fyrirbrigðið gerist í djúpsvefni, þegar heilastöðvar sem aðeins eru virkar í vöku, virkjast sökum einhvers konar galla.

 

2. Heilinn skapar ótta

Hjartslátturinn er hraður og barnið æpir af ótta en þú getur ekki vakið það.

 

Þetta er nefnt svefnhræðsla og stafar af því að óttastöðvar heilans, heilamandlan, virkjast í djúpum svefni.

 

3. Svefngengill sýknaður af nauðgun

Sjaldgæft afbrigði þess að ganga í svefni felst í kynferðisathöfnum. Oftast eru þetta saklausar, kynlífstengdar hreyfingar í svefni.

 

Árið 2014 var sænskur karlmaður þó sýknaður af nauðgun, vegna þess að hann taldist hafa verið sofandi þegar hann framdi verknaðinn.

 

4. Táningar festast í djúpsvefni

Sjaldgæft svefnfyrirbrigði, Kleine-Levin heilkennið, einnig nefnt Þyrnirósarsvefn, felst í langvarandi, þungum svefni sem getur staðið yfir í allt að 21 klukkustund.

 

Þetta leggst einkum á unglinga og stafar að líkindum af einhvers konar galla í heilastúkunni sem á þátt í að stýra jafnvægi svefns og vöku.

 

5. Skyndileg sprenging í höfðinu

Bang og þú hrekkur upp. Sumu fólki finnst stundum að það heyri sprengingu eða byssuskot, rétt áður en það vaknar. Fyrirbrigðið kallast á ensku „Exploding head syndrome“ eða „höfuðsprengiheilkenni.“

 

Í sumum tilvikum sér fólk ljósblossa. Læknar telja mögulega skýringu vera virkni í heilastöðvum sem skynja hávær hljóð.

HÖFUNDUR: ANDREAS ANDERSEN & CHRISTIAN JUUL, Jón Daníelsson

Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

Ný rannsókn leiðir í ljós: Þetta er barnið í systkinahópnum sem er oftast í uppáhaldi hjá foreldrum

Jörðin

Kólnar jörðin smám saman að innanverðu?

Náttúran

Af hverju er ekki hættulegt að búa í Hírósíma?

Lifandi Saga

Hvað varð um „skriðdrekamanninn“ á Torgi hins himneska friðar? 

Maðurinn

Hvenær byrjuðu menn að reykja?

Lifandi Saga

Hver er munurinn á sjíta – og súnníta múslimum? 

Lifandi Saga

„Fólk trúði því að jörðin væri flöt“

Náttúran

Sjáið furðuverurnar: Óþekktar tegundir leynast í djúpinu 

Maðurinn

Ættartréð vefst fyrir vísindamönnum: Hverjir voru forfeður okkar?

Alheimurinn

Svarthol gata alheim okkar 

Menning

Nei! Jörðin er ekki flöt

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is