Merki hjálparsamtakanna er „öfugur“ svissneskur fáni en sá sýnir hvítan kross á rauðum grunni.

Merkinu var að öllum líkindum ætlað að heiðra Svisslendinginn Jean-Henri Dunant sem átti hugmyndina að því að stofna mannúðar- og hjálparsamtökin Rauða krossinn árið 1863.

Fjórum árum áður hafði Dunant orðið vitni að bardaga á milli austurrískra og fransk-ítalskra hersveita. Óvenjumikið mannfall var í bardaganum við Solferino en þar létust um 6.000 manns, auk þess sem 25.000 særðust.

Sér til mikillar skelfingar varð Dunant vitni að því að enginn gerði neitt til að aðstoða særða hermenn óvinarins. Þeir voru einfaldlega látnir deyja drottni sínum.

Dunant smalaði saman óbreyttum borgurum í héraðinu og fékk þá til að aðstoða hina særðu, sama hvoru megin víglínunnar þeir höfðu barist. Hann greiddi úr eigin vasa fyrir lyf, sáraumbúðir og tjöld.

Að bardaganum loknum ritaði Svisslendingurinn bók um reynslu sína og sótti heim hershöfðingja og stjórnmálamenn um gjörvalla Evrópu til að kynna hugmynd sína um að tryggja skyldi mannréttindi í stríði.

Í febrúar árið 1863 var sett á laggirnar nefnd á vegum „Samtaka Genfar um almenna velferð“ og átti m.a. Dunant sæti í nefndinni sem ætlað var að þróa áfram hugmyndina um hlutlaus samtök sem sinntu velferð hinna særðu í styrjöldum.

Árið eftir kynnti nefndin til sögunnar merkið með rauða krossinum sem hjúkrunarfræðingum og læknum var ætlað að bera við víglínuna til að gefa til kynna hlutleysi þeirra.

Tólf lönd undirrituðu sáttmálann árið 1864 sem m.a. tryggir verndun særðra hermanna á vígvellinum.

Rauði krossinn var stofnaður á Íslandi árið 1924.