Það er mjög sennilegt að loftslagsbreytingar leiði til tíðari jarðskjálfta – og reyndar líka eldgosa. Þetta var niðurstaða breska jarðfræðiprófessorsins Bills McGuire 2013.
Hlýnunin veldur því að stórar íshellur bráðna og valda hækkun sjávarborðs. Þetta breytir hlutföllum í farginu sem hvílir á jarðskorpunni. Skorpuflekarnir sem fljóta ofan á möttlinum, síga sums staðar en rísa á öðrum stöðum. Hvort tveggja getur valdið skjálftum.
Eldgos geta orðið tíðari vegna þess að þegar fargið minnkar á einum stað, dregur úr þrýstingi í jarðskorpunni og bræðslumark bergsins lækkar þannig að meiri kvika myndast.
Bráðinn ís skók Skandinavíu
Áhrif á eldgos eru nú nokkuð þekkt. Norðurhluti Skandinavíu var þakinn ís á síðustu ísöld en þegar ísinn bráðnaði urðu jarðskjálftar nokkuð tíðir – jafnvel harðir skjálftar á borð við þá sem riðu yfir Tyrkland og Sýrland 6. febrúar 2023.
Smám saman dró úr þessum skjálftum og þeir fáu skjálftar sem nú verða í Norður- og Vestur-Evrópu eru sjaldnast öflugri en um 5 Mw. Mw er nýrri kvarði og stendur fyrir „moment magnitude“ en tölurnar samsvara nokkurn veginn hinum þekkta Richter-kvarða.
Jarðskjálftar hafa náttúrulega hringrás
Ísland er auðvitað undantekningin í samhenginu, enda landið á mótum jarðskorpufleka og það skapar allt aðrar aðstæður.
En þótt margt þyki benda í þá átt, hefur samhengi milli loftslagsbreytinga af mannavöldum ekki verið endanlega sannað. Til þess ná jarðfræðileg gögn ekki yfir nógu langan tíma. Samhengið hverfur líka í skuggann af tiltölulega reglubundnum, stórum jarðskjálftum víða á hnettinum.
Vísindamenn vita ekki með vissu hvernig stendur á reglubundnum skjálftasveiflum en tölur sýna að fjöldi stórra skjálfta er mestur á nálægt 32 ára fresti.
Skrjáfþurr tré og varhugaverð eldský valda sífellt fleiri og verri skógareldum en 33.000 manns láta árlega lífið af völdum mengunar frá eldunum.
Keðjuverkun veldur náttúruhamförum
Loftslagsbreytingar færa til ís og vatn og breyta þrýstingi á jarðskorpuna með afdrifaríkum afleiðingum.
Vatn þrýstir á hafsbotn
Þegar sjávarborð hækkar eykst þrýstingur á jarðskorpuna undir hafsbotni. Misgengi milli jarðskorpufleka gliðna og við það geta orðið jarðskjálftar.
Þrýstingur vex á brún þurrlendis
Hækkað sjávarborð eykur þrýsting á brúnir meginlandsflekanna. Þetta getur bæði skapað ný misgengi og valdið miklum neðansjávarskriðum með tilheyrandi flóðbylgjum.
Bráðnun jöklanna minnkar þrýsting
Þyngd jökuls getur læst misgengi föstu með þyngd sinni. Þegar dregur úr þyngdinni minnkar þrýstingur á jarðskorpuna og það getur leitt til fleiri jarðskjálfta.
Bráðnun veldur fleiri eldgosum
Þegar jöklar bráðna minnkar þrýstingur á jarðskorpuna sem leiðir af sér að bræðslumark bergsins lækkar. Þannig myndast meiri kvika og hætta á eldgosi eykst.
