1. Uppreisnarseggir gengu í stuttermabol
Þegar Marlon Brando kom fram í stuttermabol í kvikmyndinn A Streetcar Named Desire varð bolurinn ekki lengur bara nærfatnaður.
Stuttermabolir voru ætlaðir sem nærbolir í Bandaríkjaher en frjálslegir ungir karlmenn í Bandaríkjunum fóru að nota boli á 6. áratugnum án þess að klæðast skyrtu yfir.
Árið 1913 var farið að sjá hermönnum bandaríska sjóhersins fyrir einföldum, þægilegum og fljótþornandi bómullarbolum með stuttum ermum – því sem seinna var farið að kalla stuttermaboli.
Það var þó ekki fyrr en á framanverðum sjötta áratug sem slíkur fatnaður fór að sjást á óbreyttum borgurum. Þetta var þegar ungir uppreisnarseggir í líkingu við Marlon Brando og James Dean íklæddust stuttermabolum einum fata og sýndu um leið á sér vöðvana, í þekktum kvikmyndum á borð við „A Streetcar Named Desire“ og „Rebel Without a Cause“.
Allar götur frá því á 7. áratugnum hefur stuttermabolurinn verið boðberi alls konar boðskapar – hvort heldur af stjórnmálalegum toga eða viðskiptalegs eðlis. Þetta hófst með því að hippar á 7. áratugnum tileinkuðu sér stuttermabolinn og hófu að skreyta hann með textum, listrænum batíklitum eða áprentuðu myndefni.
2. Hertogi fann upp margnotastígvél
Þröng leðurstígvél Wellingtons þróuðust yfir í gúmmístígvél.
Arthur Wellesley, fyrsti hertoginn af Wellington, var ekki einungis framúrskarandi hermaður og stjórnmálamaður í Bretlandi á 19. öld, heldur fylgdist hann einnig grannt með tískunni.
Wellesley fékk skósmið sinn til að smíða fyrir sig stígvél sem voru nægilega harðger til nota á vígvellinum og nógu glæsileg til að ganga mætti í þeim á kvöldin. Niðurstaðan varð stígvél úr kálfskinni sem voru þröng yfir kálfann og með lágum hæl og ekki leið á löngu áður en allir yfirstéttarmenn höfðu eignast slíkan fótabúnað. Árið 1853 fékk kaupmaðurinn Hiram Hutchinson einkaleyfi fyrir skófatnað úr gúmmíi og notaði það efni til að líkja að öðru leyti eftir stígvélum Wellesleys. Stígvéin slógu í gegn samstundis.
3.Léreftsbuxur í felulitum
Evrópskir ferðalangar og landkönnuðir sem ferðuðust til ókunnra svæða, gengu oft í léreftsbuxum eða kakíbuxum.
Í upphafi 19. aldar voru einkennisbúningar hermanna enn hafðir í skærum litum til þess að unnt væri að greina þá frá óvinahernum á vígvellinum. Breski liðsforinginn Harry Lumsden sem gegndi herþjónustu í Indlandi árið 1846, gerði sér fljótt grein fyrir að engin leið væri að dyljast fyrir óvininum í hvítum einkennisbuxum.
Hann notaði því blöndu af kaffi, karrí og mórberjum til að lita buxurnar í ljósbrúnum lit sem kallaður var „kakí“ en það orð táknaði ryk á tungumálinu úrdú. Töluvert erfiðara var að koma auga á þann lit en þann hvíta á svæðum sem þakin voru sandi og haft var eftir breska höfuðsmanninum Robert Napier að hermenn Lumsdens væru „einu hermennirnir á Indlandi sem væru almennilega klæddir“ ”.
Margar aðrar þjóðir tileinkuðu sér hugmyndina, m.a. spænsku hersveitirnar sem sendar höfðu verið til spænsku nýlendunnar á Filippseyjum. Þar var farið að kalla buxurnar „chinos“ en vefnaðurinn átti rætur að rekja til Kína og Kínverjar eru einmitt kallaðir „chinos“ á spænsku.
Síðan komst almenningur í kynni við þessar þægilegu léreftsbuxur og þær nutu sérlega mikilla vinsælda þegar ferðast var í heitum nýlendunum.
4. Heimsókn drottningarinnar leiddi af sér nýja tísku
Blazer-jakkar eru iðulega notaðir sem hluti af skólabúningi og einkennisbúningi flugmanna.
Ekki er vitað alveg fyrir víst hver var upphafsmaður blazer-jakkans en í því sambandi er þó iðulega bent á John Middleton Waugh, kaftein á breska herskipinu „HMS Blazer“. Þegar honum var tjáð árið 1837 að Viktoría drottning væri væntanleg í eftirlitsferð á skip hans, áttaði hann sig á að útgangurinn á sjómönnum hans var vægast sagt hörmulegur. Waugh var ekki lengi að ákveða sig og lét sauma bláa og hvíta einkennisjakka með koparhnöppum á alla áhöfnina.
Drottningin varð yfir sig hrifin og brátt var farið að nota sams konar fatnað á öðrum skipum. Blazer-jakkinn komst einnig í tísku í landi og var jafnframt notaður sem hluti af skólabúningum.
5. Frá málaliðum yfir í hirð sólkonungsins
Þegar Loðvík 14. fór að binda klút um hálsinn á sér, hermdi öll hirðin eftir honum.
Þegar talið berst að tísku 17. aldar komst enginn með tærnar þar sem franski konungurinn Loðvík 14. var með hælana.
Konungurinn ungi hreifst af litríkum hálsklútum sem króatískir málaliðar báru um hálsinn eftir að þeir höfðu farið með sigur af hólmi í þrjátíuárastríðinu og ekki leið á löngu áður en allir menn sem meðvitaðir voru um tísku voru farnir að ganga með litríka hálsklúta, fagurlega skreytta kniplingum sem þeir bundu í slaufu um hálsinn eftir kúnstarinnar reglum.
Þetta uppátæki tískukóngsins hefur haldist nokkuð óbreytt allt fram á okkar daga, með örlitlum breytingum þó, því hálsklúturinn þróaðist næstu aldirnar yfir í bæði hálsbindi og þverslaufu.
Hálsbindið, líkt og við þekkjum það í dag, er uppfinning klæðskerans Jesse Langsdorf frá New York. Árið 1924 fékk hann einkaleyfi fyrir nýrri tegund hálsbinda þar sem efninu var skipt í þrjá hluta og það klippt þvert á vefnaðinn.
6. Rykfrakki komst í tísku
Langir einkennisfrakkarnir sem Burberry hannaði urðu að rykfrökkum og komust brátt í tísku í London.
Árið 1901 hannaði fataframleiðandinn Thomas Burberry nýjan rykfrakka fyrir liðsforingja í breska hernum. Vind- og vatnsþéttur frakkinn leysti af hólmi þunga ullarfrakkana sem áður höfðu verið notaðir og gerði hermönnum kleift að hreyfa sig betur.
Frakkinn öðlaðist mikla útbreiðslu í skotgröfunum í fyrri heimsstyrjöld og þar fékk hann jafnframt heiti sitt en á ensku nefnist frakkinn „trenchcoat“ eða skotgrafafrakki. Margir fyrrum hermenn notuðu frakkana sína einnig eftir að stríðinu lauk og þökk sé „skotgrafafrakkanum“ varð Thomas Burberry einn fremsti tískukonungur gjörvallrar 20. aldarinnar.
Rykfrakkinn reyndist vera svo haldgóður að hann var enn fremur notaður af Bretum, Frökkum og Þjóðverjum í seinni heimsstyrjöldinni. Síðar meir var svo farið að framleiða styttri hermannajakka sem hermennirnir gátu hreyft sig enn betur í en rykfrakkinn lifir enn mjög góðu lífi utan vígvallarins.
