Jörðin

Af hverju virðist Grænland álíka stórt og Ástralía?

Á heimskortum virðist Grænland oft ámóta stórt og Ástralía þótt það sé í rauninni miklu minna. Hvernig stendur á því?

BIRT: 04/01/2023

Ástralía er 7,7 milljónir ferkílómetra en Grænland 2,2 milljónir. Samt má vissulega finna ýmis landakort þar sem stærðin virðist vera nokkuð áþekk. Skýringin er sú að það er ógerningur að teikna yfirborð þrívíðs hnattar á tvívíðan pappír. Það er heldur ekki hægt að pakka epli inn í pappír án þess að fellingar myndist í pappírnum.

 

Hið fullkomna kort er auðvitað hnattlíkan en það er óþjálla í meðförum og þess vegna hafa menn fundið upp meira en 200 aðferðir til að teikna jörðina á pappír. Allar aðferðirnar fela þó í sér málamiðlun. Mercator-aðferðin en ein þeirra sem eru mest notaðar. Hún var sett fram árið 1569 og er á marga lund fyrirtaks lausn.

 

Með Mercator-kort fyrir framan sig er t.d. auðvelt að ákveða stefnuna á sjó, því með þessari aðferð eru allar gráður teiknaðar sem beinar línur og því einfalt að draga línu til ákvörðunarstaða með reglustiku. Lengdar- og breiddargráður mynda alls staðar rétt horn en gallinn er sá að það bitnar á flatarmálinu, jafnvel þótt útlínur lands séu rétt teiknaðar.

 

Stærst verður skekkjan við pólana og m.a. þess vegna verður Grænland afar breitt á Mercator-kortum og fjarlægðir verða því ónákvæmar. Þýskur kortateiknari, Arno Peters þróaði fyrir nokkrum árum aðferð til að sýna flatarmál í réttum hlutföllum en þá verður gallinn sá að meginlöndin virðast óeðlilega löng og mjó.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Ritstjórn

NASA

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Tækni

Sólarsellur flytja út í geim 

Heilsa

Algengt meðferðarúrræði fyrir konur á breytingaskeiði er talið hafa í för með sér alvarlegar aukaverkanir

Maðurinn

Er skaðlegt að halda sér vakandi alla nóttina?

Heilsa

Yfirsýn: Svona bjargar blóðið þér

Maðurinn

Hvað eru svífandi blettir fyrir augum?

Náttúran

Hvaðan koma bananaflugur?

Tækni

Vísindamenn: Þessi umhverfistækni fangar 10 sinnum meiri CO2 en sjálf náttúran

Heilsa

Fimm atriði sem skipta máli fyrir þá sem vilja lifa lengur

Læknisfræði

Af hverju stafar glútenóþol?

Maðurinn

Heilinn gefur frá sér meira ástarhormón þegar við eldumst

Lifandi Saga

Alexander mikli fæddist til að ná árangri

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is