Náttúran

Hver er hæsta tala sem hefur fengið nafn?

Hve stórar eru stærstu tölur sem vísindamenn nota og hafa þær einhverja raunhæfa þýðingu?

BIRT: 08/05/2024

Stórar tölur verða auðveldlega of stórar til að við getum haft einhvern skilning á þeim. Þúsund er skiljanleg tala, kannski milljón líka en svo fer þetta að verða erfiðara.

 

Vísindamenn þurfa þó að nota stórar tölur til að lýsa veruleikanum – t.d. milljarða til að gefa hugmynd um fjölda stjarna í Vetrarbrautinni eða billjónir til að lýsa fjölda frumna í mannslíkamanum.

 

Billjón má skrifa sem 1012 – sem merkir 1 með 12 núllum á eftir. Í billjarði, 1015 bætast þrjú núll við og þannig áfram upp í hæstu töluna í þessari nafnarunu, sentilljón eða 10600, með 600 núllum.

 

Merking talna verður þó takmörkuð miklu fyrr. Talan 10100 sem nefnd hefur verið gogool er til dæmis hærri en sem nemur fjölda einda í alheiminum sem verður að teljast mesti fjöldi sem við gætum mögulega haft not fyrir.

 

Tölur eru of stórar fyrir alheiminn

En fjær raunveruleikanum er googloplex, 10googol og jafnvel googolplexian sem er 10googolplex.

 

Í stærðfræðilegri sönnunarfærslu geta þó birst enn hærri tölur, t.d. svonefnd Grahams-tala sem er svo stór að ekki væri rými í alheiminum til að skrifa hana alla, jafnvel þótt hver tölustafur væri ekki nema svonefnd Planck-lengd sem er minnsta hugsanlega lengd.

Talan 7 hefur sérstakt hlutverk í öllum mögulegum tengslum. Hvaðan kemur þetta hlutverk og vitum við hvers vegna?

Þessar tölur hafa skiljanlega merkingu

  • Milljarðar (109): Það eru 200 milljarðar stjarna í Vetrarbrautinni.

 

  • Billjónir (1012): Í líkamanum eru um 100 billjónir frumna.

 

  • Trilljónir (1018): Á jörðinni eru um 7,5 trilljónir sandkorna.

 

  • Kvadrilljónir (1024): Það eru 20 kvadrilljónir frumeinda í einu vatnsglasi.

HÖFUNDUR: JENS E. MATTHIESEN

© Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Náttúran

Moskítóflugur: Hvað elska þær og hvað hata þær?

Heilsa

Vísindamenn uppgötva óvænta orsök útbreiðslu krabbameins

Alheimurinn

Jörðin er að tæmast af málmum: Næst fer leitin fram úti í geimnum 

Náttúran

Geta plöntur fundið fyrir sársauka?

Tækni

Unnt er að breyta koltvísýringi og metangasi í hreinan orkugjafa með nýrri tímamótatækni

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Náttúran

Hvernig veit fræ að það eigi að spíra? 

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

Náttúran

Kisulóra er villiköttur

Alheimurinn

Mistök geta verið banvæn fyrir geimfara 

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is