Menning og saga

Hver voru völd kvenna á víkingatímanum?

Íslendingasögur og fornleifafundir sýna að norrænar konur á tímum víkinga höfðu meiri réttindi en kynsystur þeirra höfðu annars staðar í heiminum.

BIRT: 04/10/2022

Á víkingatímanum voru það karlmennirnir sem voru við völd.

 

En norrænar konur voru sterkar og sjálfstæðar og höfðu meiri réttindi heldur en kynsystur þeirra höfðu annars staðar í Evrópu. Sem dæmi gat víkingakona valið sér eiginmann og einnig farið fram á skilnað, væri hún ekki sátt við ráðahaginn.

 

Íslendingasögurnar greina frá margvíslegum reglum varðandi skilnað sem sýna að réttarstaða kvenna var sterk. Til dæmis gat kona krafist skilnaðar yrði hún þrisvar sinnum fyrir ofbeldi af hálfu eiginmannsins og eins ef hann sinnti ekki kynferðislegum þrám hennar í þrjú ár.

 

Konur fóru einnig í stríð

Dagsdaglega snérist líf konunnar um heimilisverkin og búgarðinn sem hún bar ábyrgð á, þegar karlarnir héldu í víking. Konan sá þannig um að koma uppskerunni í hús, gæta fjölskyldunnar og sinna viðhaldi húsakostsins.

 

Bæði Íslendingasögurnar og fornleifafundir benda til að sumar konur hafi barist með karlmönnum en líklega hafa þær ekki verið margar.

 

Rannsóknir á fornleifum úr haugum og gröfum benda til að konur hafi gegnt virðingarstöðum í samfélaginu.

 

Í sumum gröfum kvenna hafa fundist verðmætir hlutir eins og t.d. pelsar, skartgripir og kistlar.

 

Í mörgum öðrum gröfum eru konur og menn lögð til hvíldar með samskonar munum sem bendir til að þau hafi verið jafn rétthá og lagt sitt af mörkum til að tryggja velsæld fjölskyldunnar.

LESTU EINNIG

Brjóstnælurnar voru steyptar úr bronsi og jafnan fagurlega skreyttar.

  • Nælur voru notaðar til halda formi kjólsins og einnig til að festa sjalið yfir axlirnar. Milli brjóstnælanna hengdu konurnar oft hálskeðjur með perlum úr rafi, lituðu gleri, silfri eða beinum.

 

  • Innri kyrtill kvennanna var skósíður, eins og skokkur. Skokkurinn var aðsniðinn og honum haldið í formi með stroffum. Sjali var brugðið yfir axlirnar og það fest með nælum.

 

  • Karlmenn á víkingatímanum klæddust jafnan línbuxum (úr hör) og hálfsíðum kyrtli. Efnið var ofið úr efnum staðarins eins og ull og hör en konurnar sáu alfarið um þann starfa.

 

  • Hárið kann að hafa skipt víkinga miklu. Alla vega hafa kambar gerðir úr beini og tré verið hvað algengastir í forleifauppgröftum frá víkingatímanum.

 

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Emrah Sütcü & Bue Kindtler-Nielsen

© Statens Historiska Museum/Gabriel Hildebrand, Bridgeman Images

Náttúran

Hvernig komu skordýr fram á Jörðu?

Náttúran

Býflugur: Sjö hlutir sem þú ættir að vita um mikilvægustu dýr heims 

Náttúran

Býflugur: Sjö hlutir sem þú ættir að vita um mikilvægustu dýr heims 

Lifandi Saga

Brostu! Þetta er falin myndavél

Lifandi Saga

Brostu! Þetta er falin myndavél

Maðurinn

Er hægt að þreytast af fersku lofti?

Lifandi Saga

Hvers vegna lítur dagatal svona út?

Tækni

Óvinsæl flugsæti eru öruggust

NÝJASTA NÝTT

Lifandi Saga

Hve fjölmennir eru rússnesku minnihlutahóparnir í Austur-Evrópu?

Lifandi Saga

Afþreying í gegnum tímann: Allt frá skylmingabardögum til sirkustrúða

Maðurinn

Þannig kemstu í gegnum þrep sorgarinnar

Heilsa

Sorg getur breyst í sjúkdóm

Maðurinn

Þátttakendur umbreyttust í böðla

Heilsa

Eyrnasuð: Þig langar ekki að upplifa það á tónleikum

Náttúran

Hættulegar moskítóflugur í Evrópu

Náttúran

Risasveppur er stærri en 100 fótboltavellir

Alheimurinn

Yfirlitið: NASA nefnir 5 draumamarkmið

Menning

Vit og vitleysa: Þökk sé stjörnuspekinni-nei fræðinni

Lifandi Saga

Hve fjölmennir eru rússnesku minnihlutahóparnir í Austur-Evrópu?

Lifandi Saga

Afþreying í gegnum tímann: Allt frá skylmingabardögum til sirkustrúða

Maðurinn

Þannig kemstu í gegnum þrep sorgarinnar

Heilsa

Sorg getur breyst í sjúkdóm

Maðurinn

Þátttakendur umbreyttust í böðla

Heilsa

Eyrnasuð: Þig langar ekki að upplifa það á tónleikum

Náttúran

Hættulegar moskítóflugur í Evrópu

Náttúran

Risasveppur er stærri en 100 fótboltavellir

Alheimurinn

Yfirlitið: NASA nefnir 5 draumamarkmið

Menning

Vit og vitleysa: Þökk sé stjörnuspekinni-nei fræðinni

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Heilsa

Vísindamenn uppgötva óvænta orsök útbreiðslu krabbameins

Heilsa

Vísindamenn uppgötva óvænta orsök útbreiðslu krabbameins

Náttúran

Moskítóflugur: Hvað elska þær og hvað hata þær?

Náttúran

Moskítóflugur: Hvað elska þær og hvað hata þær?

Maðurinn

Höfuðkúpan getur afhjúpað sjúkdóm

Lifandi Saga

Hreingerning í Þýskalandi:  Rætur nasisma átti að rífa upp með rótum

Náttúran

Geta plöntur fundið fyrir sársauka?

Náttúran

Óvænt uppgötvun á 130 ára gömlum tasmaníuúlfi

Vinsælast

1

Náttúran

Risasveppur er stærri en 100 fótboltavellir

2

Heilsa

Sorg getur breyst í sjúkdóm

3

Heilsa

Eyrnasuð: Þig langar ekki að upplifa það á tónleikum

4

Maðurinn

Þátttakendur umbreyttust í böðla

5

Náttúran

Hættulegar moskítóflugur í Evrópu

6

Náttúran

Hvernig komu skordýr fram á Jörðu?

1

Náttúran

Risasveppur er stærri en 100 fótboltavellir

2

Heilsa

Sorg getur breyst í sjúkdóm

3

Heilsa

Eyrnasuð: Þig langar ekki að upplifa það á tónleikum

4

Maðurinn

Þátttakendur umbreyttust í böðla

5

Náttúran

Hættulegar moskítóflugur í Evrópu

6

Náttúran

Hvernig komu skordýr fram á Jörðu?

Lifandi Saga

Fimm heppnustu manneskjur sögunnar

Maðurinn

Hve mikið gagnamagn rúmast í heilanum?

Náttúran

Sníkill gæðir okkur fegurð

Læknisfræði

Ný tækni lokkar krabbafrumur úr felum

Náttúran

Spendýr og eðlur skiptu um hlutverk

Náttúran

Hvernig brögðuðust risaeðlur?

Lifandi Saga

13 ódauðleg kveðjuorð

Maðurinn

Er hættulegt að halda í sér prumpinu?

Heilsa

Mold undir nöglum barna skiptir máli fyrir ónæmiskerfið

Lifandi Saga

England og Frakkland: Bestu óvinir í þúsund ár

Jörðin

Er Ísland eftirstöðvar af sokknu meginlandi?

Maðurinn

Einkabörn eru með sérstakan heila

Hve fjölmennir eru rússnesku minnihlutahóparnir í Austur-Evrópu?

Allar götur frá því á 16. öld hafa rússneskir minnihlutahópar verið mikilvægt stjórnmálaafl fyrir valdhafana í Moskvu. Minnihlutahópum þessum er enn þann dag í dag beitt til að veikja nágrannaríkin og hafa áhrif innan þeirra.

Lifandi Saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.